Từ ngày 01/01/2023, Sổ hộ khẩu giấy không còn giá trị sử dụng trong các giao dịch, thủ tục hành chính (TTHC) theo quy định tại Điều 38 Luật Cư trú; thay vào đó, các cơ quan chức năng sẽ quản lý thông tin về cư trú của công dân trên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Tuy nhiên, việc giải quyết TTHC liên quan đến việc bỏ sổ hộ khẩu vẫn còn nhiều khó khăn vướng mắc đặt ra đối với cơ quan chức năng và chính quyền địa phương.
Sau khi thành phố Pleiku thực hiện bỏ sổ hộ khẩu và sổ tạm trú bằng giấy, nhiều người dân trên địa bàn đã không khỏi lo lắng trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến loại giấy tờ này. Đặc biệt là trường hợp đăng ký Giấy xác nhận độc thân để thực hiện Đăng ký kết hôn gặp khó khăn khi phải tốn rất nhiều thời gian để chứng minh biến động về nơi cư trú từ thời điểm 18 tuổi đến nay.
Chị Lê Thị Thảo – Công chức Văn phòng Thống kê UBND phường Thống Nhất, TP. Pleiku trao đổi: “Muốn xác minh thì cần phải tốn rất nhiều thời gian để có được thông tin chính xác. Phường cũng đã chỉ đạo bộ phận hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng VNeiD để khai thác thông tin cá nhân của mình; hướng dẫn người dân tạo các tài khoản dịch vụ công để sử dụng thông tin cá nhân trên cơ sở dữ liệu Quốc gia để nộp hồ sơ, khi đó thì các bước xác minh của thông tin công dân sẽ ngắn gọn hơn.”
Bắt đầu từ năm 2023, thông tin cư trú của người dân sẽ được quản lý trên môi trường điện tử. Các giao dịch liên quan tới các TTHC, giao dịch dân sự chuyển sang môi trường số, ứng dụng công nghệ trong quá trình giao dịch. Tuy nhiên, ngoài sự thuận lợi, bước đầu trong quá trình thực hiện đã phát sinh những vướng mắc, hạn chế như: Việc thực hiện các TTHC hiện nay chưa thống nhất; bộ phận một cửa các cấp chưa được trang bị thiết bị đọc mã QR; một số cá nhân chưa có căn cước công dân… Bên cạnh đó, nhiều người dân vẫn chưa làm quen với môi trường mạng khi thực hiện các giao dịch nên còn lúng túng khi giải quyết các TTHC…
Bà Hoàng Thị Dung – Thôn 5, xã An Phú, TP. Pleiku bày tỏ: “Theo tôi thì tuổi cũng đã già, mắt mũi kém thì khi bỏ Sổ hộ khẩu cũng gặp khó khăn vì quá trình sử dụng gì liên quan đến điện tử thì cũng phải nhờ con cháu, rồi cũng chạy đi chạy lại nhờ bên Công an và Ủy ban xã.”
Bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy là xu thế tất yếu trong chuyển đổi số Quốc gia, thay vào đó là cách thức quản lý mới trên điện tử sẽ tạo nhiều tiện ích trong thực hiện các TTHC, giao dịch dân sự. Theo đó, UBND thành phố chỉ đạo các đơn vị, địa phương, ngành chức năng tăng cường khai thác thông tin cư trú của công dân bằng 7 phương thức sử dụng thông tin công dân; hỗ trợ Nhân dân cài đặt và sử dụng tài khoản định danh điện tử của ứng dụng VNeiD trên điện thoại di động thông minh khi thực hiện các TTHC, giao dịch dân sự.
Thiếu tá Võ Đình Luận – Phó Trưởng Công an xã An Phú, TP. Pleiku thông tin: “Công an xã đã phối hợp với Ban nhân dân các thôn, làng vận động người dân tăng cường đăng ký sử dụng dịnh danh điện tử, phần mềm VneiD để đăng ký, bỏ bớt thời gian đi lại nhiều lần. Thứ 2 là hỗ trợ người dân đối với một số TTHC nhất định, liên quan đến vấn đề cư trú và thông tin bảo mật của công dân.”
Việc thay đổi cách thức quản lý từ thủ công sang phương thức hiện đại bằng dữ liệu điện tử không chỉ đòi hỏi cơ quan chức năng phải đáp ứng các yêu cầu về chuyên môn, thiết bị để triển khai và mỗi người dân phải làm quen với phương thức mới, nâng cao kỹ năng số của chính mình. Thời gian tới, thành phố Pleiku cần tiếp tục đề ra những giải pháp thiết thực, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương để việc bỏ sổ hộ khẩu giấy chuyển sang quản lý dân cư bằng mã định danh cá nhân theo Luật Cư trú sửa đổi được thuận lợi, giảm phiền hà liên quan đến các TTHC, đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho Nhà nước và Nhân dân./.
CTV Khánh Phượng – Bá Bính (TP.Pleiku)