Thành lập đội cồng chiêng nữ, mở lớp dạy cồng chiêng cho thanh thiếu niên ở các làng, tạo không gian diễn xướng cồng chiêng – đó là cách mà một số địa phương trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã và đang nỗ lực thực hiện đang thực hiện, nhằm nỗ lực giữ gìn, bảo tồn tiếng cồng, tiếng chiêng – bản sắc văn hóa người Bana. Ghi nhận tại xã Yang Bắc, huyện Đak Pơ .
Đội cồng chiêng nữ làng Jro Ktu Đak Yang được thành lập từ năm 2014, với hơn 30 thành viên tham gia chủ yếu ở độ tuổi từ 15 đến trên 40. Dưới sự dẫn dắt của ông Đinh Blăm, một người am hiểu cồng chiêng trong làng, các chị đã cùng nhau tạo nên một điều mới mẻ.Tranh thủ thời gian trong lúc nông nhàn, không kể ngày hay đêm, chính sự hăng say tập luyện, không ngại khó ngại khổ của các thành viên trong đội là động lực thôi thúc ông Đinh Blăm tiếp tục truyền lửa đam mê, góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc.
Ông Đinh Blăm – Làng Jro Ktu, xã Yang bắc, huyện Đak Pơ nói: “Mình bỏ cồng chiêng này là không được rồi. Hồi xưa mẹ cha mình có, giờ mình phải truyền dạy các em, các cháu, các phụ nữ, mai mốt cho nó biết, học hỏi với nhau. Mình chết là có nó tập cho người ta nữa”.
Không chỉ thành lập đội cồng chiêng nữ, bà con làng Jro ktu Đak Yang còn tự nguyện góp tiền mua cồng chiêng. Nhà có nhiều thì góp nhiều, có ít góp ít. Các đoàn thể của làng còn tổ chức đi làm công để góp tiền mua cồng chiêng. Nhờ vậy,mà đến nay làng đã có 03 bộ cồng chiêng. Không riêng ở làng Jro ktu Đak Yang, phong trào gây quỹ mua cồng chiêng còn được lan tỏaở nhiều làng trên địa bàn xã như làng Bung Bang Hven, làng Jun, làng Jro dong … Ông Đinh Oenh, trưởng làng Jun cho biết, từ 02 ha rẫy tập thể của làng, bà con trong làng đã cùng nhau canh tác, gây quỹ mua cồng chiêng nhằm phục vụ cho lớp học cồng chiêng của làng và dùng cho các dịp lễ hội ở làng tổ chức.
Ông Đinh Oenh – Trưởng làng Jun, xã Yang Bắc, huyện Đak Pơ cho biết: “Mình có quỹ đất tập thể của làng. Đất tập thể để trồng mía, trồng mỳ, rồi mình bán xong mía thì mình mua. Làng mình có việc thì bắt buộc mình phải mua thôi, bởi vì đây là bản sắc của dân tộc mình truyền dạy cho lớp trẻ nối tiếp từ đời này qua đời kia”.
Xã Yang Bắc có 08 làng đồng bào DTTS với trên 75% là đồng bào Bana. Trong thời gian qua, để gìn giữ và phát huy những nét văn hóa riêng của dân tộc mình, Đảng Ủy, UBND xã Yang Bắc đã tạo điều kiện để các hoạt động sinh hoạt văn hóa cồng chiêng của bà con được phát triển. Hầu hếtmỗi làng trong xã đều có một đội cồng chiêng. Già, trẻ, gái, trai trong các làng đều tập múa xoang, hát dân ca, những người già truyền lại cho lớp trẻ.
Ông Đinh Văn Niêm – Phó Bí thư thường trực Đảng ủy xã Yang Bắc, huyện Đak Pơ cho biết: “ “Đối với xã về công tác bảo tồn văn hóa cồng chiêng thì đảng ủy, ủy ban cũng rất quan tâm đến vấn đề này. Hai năm thì xã tổ chức liên hoan cồng chiêng một lần. Đối với xã thì 75% là người đồng bào dân tộc thiểu số. đối với đội cồng chiêng thì làng nào cũng có đội cồng chiêng, một làng có hai đội cồng chiêng, một đội lớn, một đội nhỏ để phục vụ các sinh hoạt đời sống của bà con hàng ngày vừa lễ hội, lễ bỏ mã. Để phát huy thì hàng năm đảng ủy, ủy ban nhân dân xã cũng tạo sân chơi cho các em để các đội giao lưu, để không mai một đi phong tục văn hóa của mình nhất là bảo tồn văn hóa cồng chiêng của người bana trên địa bàn xã”.
Ngoài ra, để tạo không gian diễn xướng cồng chiêng cho bà con, định kỳhai năm một lần, xã lại tổ chức liên hoan cồng chiêng. Đây là dịp để các làng trình diễn các bài chiêng truyền thống trong các lễ hội, tái hiện các lễ hội truyền thống để giáo dục lại cho thế hệ trẻ và tạo sự gắn kết giữa các làng.
Tuyết Mai Văn Dũng ( CTV Đak Pơ)