Trẻ em người dân tộc thiểu số (DTTS) nói tiếng mẹ đẻ tại gia đình, khi đến trường, cô giáo nói tiếng Việt, chương trình giáo dục cũng được thực hiện bằng tiếng Việt. Đây là một khó khăn rất lớn trong việc đảm bảo nâng cao chất lượng giáo dục. Do vậy, trong những năm qua, công tác tăng cường tiếng Việt cho trẻ em DTTS luôn được các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh quan tâm thực hiện.
Một giờ học hát của các cháu lớp Mầm non 5 – 6 tuổi, trường Mầm non 1 – 6, xã Yang Trung, huyện Kông Chro. Cả cô và trò đều là người dân tộc Bana nhưng lại rất chuẩn chỉnh từng câu từng từ của bài hát bằng tiếng Việt. Để có được kết quả như hôm nay, cô giáo Đinh Thị Khét đã phải nỗ lực rất nhiều trong nhiệm vụ tăng cường tiếng Việt cho các cháu.
Cô giáo Đinh Thị Khét, Trường Mầm non 01 – 6, xã Yang Trung, huyện Kông Chro cho biết: “Các hoạt động trong lớp thì cô đều sử dụng bằng tiếng Việt. Đối với phụ huynh, để phụ huynh nắm bắt thông tin của lớp học và thông tin của trẻ thì cô cũng sử dụng tiếng Việt. Mình cũng tuyên truyền với phụ huynh nên cho con em giao tiếp bằng tiếng Việt để mà lên lớp các con tiếp thu bài tốt hơn”.
Đó là giải pháp chung của hầu hết các trường mầm non có học sinh DTTS, nhằm giúp cho các em tự tin hơn trong giao tiếp bằng tiếng Việt khi lên lớp 1. Tuy vậy, trong quá trình học tập, học sinh DTTS lớp 1 hay phát âm sai hoặc thiếu thanh điệu nên dẫn đến viết sai chính tả. Đây là lý do mà nhiều em nhút nhát, ngại tham gia các hoạt động học tập và các hoạt động giáo dục khác của lớp, của trường. Do đó, các nhà trường bắt buộc phải triển khai nhiều giải pháp nhằm giúp các em nói tiếng Việt được tốt hơn.
Cô giáo Trương Thị Sinh, Phó Hiệu trưởng Trường TH – THCS Đào Duy Từ, xã Yang Bắc, Đak Pơ cho biết: “Đầu năm học để các em có một môi trường học tập được tốt cũng như được tăng cường tiếng Việt tốt hơn thì nhà trường đã tổ chức cho các em làm quen tiếng Việt 2 tuần đầu trước khi vào năm học mới. Đến thời điểm bây giờ, đặc biệt là đối với lớp 1 thì các em tiếp cận với ngôn ngữ tiếng Việt tương đối tốt”.
Cô giáo Phạm Thị Mỹ Lệ, GVCN lớp 1A, Trường TH – THCS Đào Duy Từ, xã Yang Bắc, Đak Pơ cho biết: “Trong quá trình dạy học thì các cô cũng đã lồng ghép rất nhiều hoạt động vào tiếng Việt. Hằng ngày thì cho các con đứng lên tự giới thiệu về mình, về những người xung quanh bằng tiếng Việt, rồi trong những trò chơi các con chơi hằng ngày”.
Ngoài ra, thực hiện chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo, phòng Giáo dục và Đào tạo các địa phương cũng đã tham mưu cho UBND huyện ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện giai đoạn II của Đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai, giai đoạn 2016 -2020, định hướng đến năm 2025”, với nhiệm vụ chủ yếu là các nhà trường chủ động tạo môi trường thân thiện nhất, gần gũi nhất đối với học sinh DTTS để giúp các em có cơ hội giao tiếp và nói tiếng Việt dựa trên cơ sở tiếng mẹ đẻ. Cùng với đó là thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng sử dụng tiếng DTTS cho giáo viên để giao tiếp với học sinh trong một số hoàn cảnh cụ thể.
Bà Nguyễn Thị Như Thủy, Phó Trưởng phòng GD & ĐT huyện Đak Pơ nói: “Hiện nay các thầy cô ở các trường thuộc vùng DTTS có người nói được tiếng đồng bào, có người chưa nói được, thì Phòng cũng đã định hướng cho các trường định hướng cho giáo viên có cơ hội tham gia bồi dưỡng, học tập nâng cao trình độ tiếng Bana để giúp cho việc giảng dạy được thuận lợi hơn trên cơ sở hai chiều giữa trò và thầy”.
Với phương châm “Không để ngôn ngữ trở thành rào cản đối với học sinh”, thời gian tới các cơ sở giáo dục có học sinh DTTS trên địa bàn tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường tiếng Việt cho các em với nhiều giải pháp thiết thực. Trong đó, ưu tiên cho nhiệm vụ chuẩn bị tiếng Việt cho trẻ trước khi vào lớp 1; khai thác, sử dụng hiệu quả thiết bị, đồ dùng, học liệu trong tổ chức hoạt động tăng cường tiếng Việt cho học sinh người DTTS./.
Quốc Linh, Minh Trung