Theo Đề án Thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu giai đoạn 2022 – 2025 được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt, Gia Lai là 1 trong 13 tỉnh của cả nước được lựa chọn triển khai Đề án. Đây được xem là cơ hội để tỉnh từng bước chuẩn hóa hoạt động sản xuất, từ đó đẩy mạnh tiêu thụ và xuất khẩu nông sản.
Theo Đề án được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt, trong giai đoạn 2022 – 2025, Bộ sẽ hỗ trợ Gia Lai và các tỉnh Tây Nguyên xây dựng vùng nguyên liệu cà phê đạt chuẩn, quy mô tập trung với tổng diện tích gần 19 nghìn 700 ha. Đồng thời, mở rộng xây dựng được 1 trung tâm sơ chế, chế biến, bảo quản nguyên liệu (logistic) hỗ trợ HTX hoạt động đặt tại tỉnh Gia Lai.
Theo đó, việc xây dựng vùng nguyên liệu được thực hiện gắn liền với quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm phát triển bền vững, dựa trên cơ sở nhu cầu của thị trường. Trong đó, gắn kết chặt chẽ giữa sản xuất với công nghiệp bảo quản, chế biến và thị trường tiêu thụ. Đề án đặc biệt quan tâm đến việc đưa ứng dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất trên cơ sở liên kết bền vững giữa các HTX nông nghiệp với các doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ nhằm thúc đẩy nhanh, hiệu quả và bền vững quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Đây được cho là những điều kiện cần thiết để chuẩn hóa hoạt động sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết: “Chúng ta thấy là những sản phẩm như là cà phê, hồ tiêu là những sản phẩm chủ lực để Gia Lai xây dựng thành các sản phẩm xuất khẩu. Đây là tiềm năng rất tốt. Tuy nhiên muốn làm được các sản phẩm xuất khẩu thì chúng ta phải đảm bảo được những tiêu chuẩn mà thị trường mong muốn. Tùy theo từng khu vực, tùy theo từng thị trường thì họ có những tiêu chuẩn riêng, và chúng ta phải thực hiện đầy đủ theo cái quy định của họ. Đồng thời, chúng ta phải tiến tới là hoàn thiện cái cấp mã số vùng trồng, quy hoạch vùng trồng. Đảm bảo là sản phẩm của chúng ta đáp ứng được cái yêu cầu của thị trường. Mà khi chúng ta đáp ứng được yêu cầu của thị trường thì giá trị gia tăng của sản xuất theo chuỗi giá trị sẽ càng ngày càng được nâng lên”.
Gia Lai hiện nay có tổng diện tích cà phê trên 99 nghìn ha, trong đó đa số diện tích do người dân tự canh tác. Tuy nhiên thời gian gần đây, trước xu thế và yêu cầu chung, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đang tập trung đẩy mạnh mô hình liên kết với các HTX, tổ hợp tác để tạo được nguồn nguyên liệu bền vững, ổn định, đạt chất lượng. Nhất là đáp ứng các yêu cầu của thị trường xuất khẩu. Trong đó, Công ty TNHH Vĩnh Hiệp là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong việc triển khai mô hình này.
Ông Thái Như Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp Gia Lai cho biết: “Nông dân thay đổi rất nhanh, tổ hợp tác luôn vận hành theo yêu cầu, chấp nhận thay đổi, sẵn sàng đồng hành với doanh nghiệp để đẩy sản phẩm cà phê của Gia Lai xứng tầm cà phê Việt Nam. Đó là một trong những chiến lược Vĩnh Hiệp sẵn sàng và chuẩn bị rất lâu, và đến nay thành công. Giúp cho người nông dân thay đổi, sản xuất sạch và xanh”.
Để áp ứng yêu cầu xây dựng vùng nguyên liệu nông sản đạt chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, tỉnh Gia Lai đang tập trung tổ chức lại sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đầu tư nâng cấp hạ tầng, trang thiết bị phục vụ sản xuất kinh doanh, chế biến, vận chuyển tiêu thụ nông sản hàng hóa. Ngoài cà phê, tỉnh cũng đang tiếp tục định hướng xây dựng vùng nguyên liệu cho nhiều loại nông sản lợi thế khác như: trái cây, hồ tiêu…
Ông Lưu Trung Nghĩa, Giám đốc Sở NN & PTNT tỉnh Gia Lai cho biết: “Chúng ta phải hướng tới xuất khẩu, đây là xu hướng phát triển bền vững. Tỉnh có định hướng, kêu gọi các doanh nghiệp sản xuất theo các tiêu chuẩn, phải được kiểm soát công khai minh bạch, sản xuất đáp ứng yêu cầu của các thị trường. Sở cũng đang đề nghị Bộ NN & PTNT hỗ trợ hình thành các tổ chức hoạt động chứng nhận. Vì khi Gia Lai sản xuất theo chuỗi với các doanh nghiệp, HTX khi liên kết sản xuất được chứng nhận thì sẽ mang lại hiệu quả kinh tế, xuất khẩu dễ dàng hơn, tạo ra phong trào sản xuất trong người dân”.
Việc chuẩn hóa vùng nguyên liệu dựa trên các giải pháp đồng bộ không chỉ giúp sản phẩm đáp ứng được các tiêu chuẩn của thị trường tiêu thụ mà còn góp phần gia tăng giá trị sản phẩm, giảm chi phí đầu tư vào sản xuất cho các HTX và người nông dân, giảm tổn thất sau thu hoạch, tăng thu nhập cho người nông dân, HTX. Từ đó, mở ra cơ hội mới cho sản xuất nông nghiệp của Gia Lai.
R’Piên, Ngọc Hà