Người lao động, đơn vị sử dụng lao động và người dân chưa hiểu thấu đáo về các chính sách liên quan đến bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) chính là rào cản lớn nhất trong công tác phát triển chính sách an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh Gia Lai hiện nay. Cũng chính vì chưa nắm bắt kịp thời các chính sách mới về vấn đề này nên nhiều đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT kéo dài làm ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của người lao động.
Tính đến thời điểm giữa năm 2022, tổng số nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp của tỉnh Gia Lai là trên 132 tỷ đồng, chiếm gần 5% so với kế hoạch phải thu trong năm nay. Trong đó nợ tại các đơn vị, doanh nghiệp là 97,3 tỷ đồng, nợ ngân sách chậm chuyển là 35,5 tỷ đồng. Bên cạnh rất nhiều nguyên nhân thì có một nguyên nhân đó là có nhiều đơn vị hiện vẫn chưa hiểu một cách đầy đủ về Luật BHXH.
Ông Trần Ngọc Tuấn, Phó Giám đốc BHXH tỉnh Gia Lai cho biết: “Trong thời gian vừa qua, trong quá trình tổ chức thực hiện còn rất là nhiều khó khăn đó là việc nhận diện các đơn vị chưa tham gia BHXH trên địa bàn tỉnh còn rất nhiều do người ta chưa nắm bắt được các quy định của pháp luật về trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc tham gia BHXH cho người lao động theo quy định của Luật. Nhiều đơn vị hiện nay cũng chưa tham gia đầy đủ BHXH cho người lao động , cũng chưa nhận diện được đối tượng thuộc diện tham gia”.
Theo quy định của Luật BHXH, đối với đối tượng tham gia BHXH nếu đã kí hợp đồng lao động từ 1 tháng trở lên thì bắt buộc phải tham gia BHXH theo khoản 1 điều 2 của Luật BHXH năm 2014. Tuy nhiên hiện nay không ít đơn vị sử dụng lao động còn lúng túng trong việc tham gia BHXH cho người lao động tại đơn vị mình.
Chị Hoàng Ngọc Linh, Kế toán Công ty Cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Hưng Sơn, Tp. Pleiku cho biết: “Vì đặc thù công việc chúng tôi về nông nghiệp sử dụng phần lớn lực lượng lao động, 80% là người DTTS ở vùng kinh tế khó khăn. Nên để duy trì một lượng lao động để họ gắn bó với doanh nghiệp không thể, cho nên việc ký kết hợp đồng lao động làm sao để cho đúng pháp luật đó là điều băn khoăn của doanh nghiệp”.
Mặc dù năm nay, tỷ lệ người dân tham gia BHYT của tỉnh Gia Lai có giảm so với mọi năm, chiếm khoảng 83% người dân tham gia BHYT. Song số người trong độ tuổi lao động tham gia BHXH của tỉnh vẫn ở mức 33%, tức là đạt tỷ lệ bao phủ BHXH bình quân chung của cả nước. Để hiểu hơn về nghĩa vụ và quyền lợi khi tham gia BHXH, BHYT, người sử dụng lao động, người lao động cần phải cập nhật thường xuyên về những chính sách này.
Bà Dương Ngọc Ánh, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ hỗ trợ chăm sóc khách hàng – BHXH Việt Nam cho biết: “Chính sách BHXH, BHYT của chúng ta đang trong giai đoạn hoàn thiện, chính vì vậy năm nào cũng có điểm mới và điều đầu tiên mới về mức đóng (Mức đóng BHXH, BHYT theo mức lương tối thiểu vùng; điều chỉnh tỷ lệ theo mức lương cơ sở ). Năm nay đóng BHXH tự nguyện lại có điều chỉnh mức thu nhập hộ nghèo, hộ cận nghèo từ 700 ngàn đến trên 1,5 triệu. Từ những thay đổi của chính sách theo quy định của pháp luật thì những hướng dẫn thực hiện của các Bộ, ngành như BHXH Việt Nam cũng có những thay đổi theo”.
Cần phải khẳng định rằng chính sách BHXH, BHYT và chính sách bảo hiểm thất nghiệp đã phát huy hiệu quả trong việc đảm bảo an sinh xã hội, giúp người lao động ổn định cuộc sống. Xác định nhiệm vụ quan trọng đó, ngành BHXH Việt Nam nói chung và BHXH tỉnh Gia Lai nói riêng đang tiếp tục xây dựng các giải pháp phù hợp với từng giai đoạn, từng thời điểm, từng khu vực để phát triển người tham gia; giải quyết, chi trả các chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp chính xác, kịp thời, thuận tiện nhất cho người thụ hưởng./.
Lệ Xuân, Duy Linh