Thời gian qua, nhiều hộ dân ở xã Ia Phí, huyện Chư Păh luôn trăn trở về việc: Người dân gặp nhiều nguy hiểm khi phải băng qua các con suối để đến nơi sản xuất. Cụ thể như đường ra khu vực sản xuất của người dân làng Roih và làng Rồi đều bị nước chia cắt, cô lập sau mỗi cơn mưa to, không thể qua lại được… Vấn đề này đã được kiến nghị nhiều lần đến chính quyền địa phương các cấp nhiều năm nhưng đến nay vẫn chưa được quan tâm, giải quyết.

 

Chiếc cầu tạm bắc qua suối Ia Naih, hay còn gọi là suối Ia Tim, nơi có hàng trăm người dân làng Roih qua lại mỗi ngày. Chiếc cầu tạm do Công ty TNHH – MTV Cao su Chư Păh xây dựng cách đây khá lâu để công nhân qua lại, khai thác và vận chuyển mủ cao su ở những diện tích nằm bên kia suối. Nó được ưu tiên dành cho người đi bộ, xe đạp và xe máy.

Đây cũng là con đường dẫn ra khu sản xuất chính của gần 200 hộ dân làng Roih với hơn 180 hecta cây trồng các loại. Tuy nhiên hiện giờ chiếc cầu tạm này đã xuống cấp, hư hỏng mặt cầu. Dân làng Roih đã nhiều lần góp công góp sức sửa chữa, nhưng cứ sau một cơn mưa lớn, mặt cầu bằng những tấm bê tông cũng bị nước cuốn đi…

Con suối Ia Tim bắt nguồn từ khu vực xã Hòa Phú và xã Ia Khươn của huyện Chư Păh. Mùa nắng, nước ít, dòng chảy hiền hòa, đi lại dễ dàng; nhưng vào mùa mưa, do địa hình thượng nguồn có nhiều đồi dốc, nước dồn về nhanh, chảy xiết, thường xuyên cô lập giữa khu sản xuất và khu dân cư, người dân không thể qua lại. Trong làng có khá nhiều người là công nhân khai thác mủ sao su; đặc thù của công việc này là làm từ lúc nửa đêm trở về sáng nên rất nguy hiểm khi qua cầu vào lúc nước lớn. Nhiều trường hợp qua lại cầu tạm này đã bị trôi, gia súc đã bị chết do nước lũ cuốn…

Ông Rơ Châm Chiếu – Trưởng Ban công tác Mặt trận Thôn Roih, xã Ia Phí, huyện Chư Păh, Gia Lai cho biết: “Dân làng Roih sinh sống phải qua suối này mà, khi mùa mưa thì qua lại không được, nếu mưa lớn thì xe bỏ bên kia thôi, nước to quá mà, dân mình sợ không dám đi; nguy hiểm lắm, vừa rồi có bà Bren nè, nước trôi xuống kia luôn, thấy cỏ sát bờ suối nên bám vào. Dân làng đi kiếm một ngày mới thấy/ Thứ hai là hai con trâu trôi xuống không lọt qua cống, vì cống nhỏ. Do trâu đi ăn sát bờ, nước lớn quá nên trôi đi, một con chết do kẹt ở miệng cống, một con không chết nhờ lọt qua cống”.

Ông Rơ Châm Gương – Thôn trưởng làng Roih, xã Ia Phí, huyện Chư Păh, Gia Lai cũng nói: “Suối này từ xã Ia Khươn, Hòa Phú, dốc nhiều, nước xuống nhanh, đi qua cầu không đảm bảo an toàn, rất nguy hiểm cho bà con, nhất là công nhân cạo mủ đi làm vào ban đêm; còn đường thì dốc, trơn trượt cũng rất nguy hiểm. Ở đây bà con đi lại quá nhiều, cầu lại thấp, trước đây công ty làm cho nhưng giờ không còn an toàn”.

Suối Ia Nuôi, hay còn gọi là suối Máu, là ngã ba giáp ranh giữa xã Ia Phí, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai với 2 xã Ia Chim và Hòa Bình của thành phố Kon Tum. Từ lâu, bà con vùng giáp ranh này đã có quan hệ huyết thống, hôn nhân lâu đời; cộng với việc bà con làng Rồi mua đất sản xuất thuộc địa phận Kon Tum nên diện tích canh tác ngày càng mở rộng. Việc dịch chuyển khu vực sản xuất nông nghiệp nói trên đã diễn ra khá lâu và theo thống kê đến thời điểm này, chỉ riêng làng Rồi có hơn 100 hecta, bao gồm cả đất rẫy, ruộng nước, chưa kể các bãi chăn thả súc. Vì thế, việc đi lại sản xuất, thăm thân, mua bán trao đổi hàng hóa, vận chuyển nông sản qua ngầm suối Ia Máu trở nên thường xuyên và tấp nập hơn.

Tuy nhiên, mỗi khi mưa xuống, nước lũ tràn về, toàn bộ khu vực này bị ngập nước, giao thông chia cắt. Người dân phải chờ nước rút mới về nhà được. Nhiều trường hợp cũng đã bị trôi người, trôi xe… ở khu vực này.

Ông Rơ Châm Vaoh – Làng Rồi, xã Ia Phí, huyện Chư Păh, Gia Lai nói: “Nhà nước quan tâm làm đường qua suối Máu, do khó đi quá, nếu mưa nhỏ thì đi được, nhưng mưa to thì mình đi không được”.

Để bảo vệ cầu tạm ở suối Ia Tim, mỗi khi có cơn mưa lớn, người dân làng Roih chia nhau khơi thông dòng chảy do cây cối, rác từ thượng nguồn trôi xuống che lấp miệng cống… Nhờ cách làm này, cầu tạm Ia Tim đã thoát hiểm nhiều lần qua cơn lũ dữ.

Còn ở ngầm suối Máu, người dân làng Rồi cũng thường xuyên đổ cát, sỏi để chống sình lầy và bù vào lượng cát do nước cuốn trôi…Nhờ vậy người, phương tiện và súc vật qua lại cũng đỡ vất vả hơn.

Ông Rơ Châm Laoh – Chủ tịch UBND xã Ia Phí, huyện Chư Păh, Gia Lai nói: “Phần lớn bà con qua suối Ia Tim sản xuất là nhiều, ngoài kia thì đường đi thuận lợi nhưng diện tích ít, chỗ cầu Ia Tim này là khu vực sản xuất chính của bà con, là nguồn sống bắt buộc bà con phải đi lại hàng ngày, mặc dù không đảm bảo an toàn đến tính mạng, tài sản, vì đó là nguồn sống của người dân.

Còn ngầm Ia Nuôi còn gọi là suối Máu nằm giữa Gia Lai và Kon Tum, hiện nay có hai nhánh Ia Nuôi và suối Cát, mùa khô đi lại bình thường nhưng mùa mưa đi lại rất khó khăn, nước sâu, lầy lội, nguy hiểm đến tính mạng của người dân qua lại”.

Ngầm suối Máu là địa điểm giáp ranh giữa 3 xã của hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum. Nếu tính từ mốc địa giới hành chính thì ngầm suối Máu có khoảng 21 mét nằm trên địa phận tỉnh Kon Tum và gần 100 mét nằm trên địa phận tỉnh Gia Lai. Vì vậy, nếu có việc quan tâm, đầu tư cũng cần có sự thống nhất giữa chính quyền các cấp ở hai tỉnh, chứ chỉ có sự cố gắng của chính quyền huyện Chư Păh hoặc xã Ia Phí là chưa đủ.

Rõ ràng những đề xuất, kiến nghị của hàng trăm hộ dân ở làng Roih và làng Rồi của xã Ia Phí, huyện Chư Păh là chính đáng, rất mong được các cấp chính quyền quan tâm đầu tư để người dân vùng này đi lại an toàn và thuận lợi hơn.

 Minh Thanh, Viễn Khánh