Lâu nay, việc chăn nuôi gia súc theo tập quán cũ, thả rông tự do luôn là bài toán khó trong thay đổi nếp nghĩ cách làm ở đồng bào DTTS tỉnh ta. Tuy nhiên, nếu có thể tận dụng lợi thế, từng bước chăn nuôi tập trung, hướng đồng bào đến chăn nuôi thương phẩm, sẽ là một hướng đi hiệu quả, góp phần cải thiện đời sống người dân. Câu chuyện chăn nuôi heo đen là một cách làm thú vị của đồng bào Bar Na làng ở làng Kon Lốc 1, xã vùng sâu Đăk Rong, huyện KBang.
Sau tiếng gọi quen thuộc của chủ đầm, từng đàn, từng đàn heo lớn nhỏ, mỗi đàn trên dưới chục con heo sẽ lũ lượt trở về từ sâu trong rừng. Có đàn đi theo lối mòn, có đàn dọc theo bìa rừng, men theo đầm nước xa mà về để được ăn thức ăn ngon. Khu đầm chăn nuôi heo đen này sau hơn 1 năm gây dựng, đã có diện tích rộng hơn trước, với 13 hộ dân cùng tham gia chăn nuôi tập trung. Thức ăn cho heo được nấu với gạo, cây chuối, cám gạo, để heo có thể lớn nhanh hơn trước.
Anh Đinh Văn Nia, làng Kon Lốc 1, xã Đak Rong, huyện KBang, Gia Lai nói: “Cảm ơn Nhà nước đã giúp cho con giống, tập huấn kĩ thuật chăm sóc heo đen. Mình chăn nuôi như thế này rất dễ dàng mà heo cũng khỏe mạnh. Hồi trước mình nuôi riêng lẻ cũng không được hiệu quả như bây giờ”.
Từ một ít con giống heo đen hỗ trợ cho nông dân, của nguồn Quỹ do Ủy Ban mặt trận tổ quốc Việt Nam huyện phân bổ về xã, Hội Nông dân xã Đak Rong phối hợp quản lý, tuyên truyền cho hội viên cách thức xây dựng mô hình. Đến nay, đã có 38 hộ dân Bahnar ở làng Kon Lốc 1, xây dựng 3 đầm nuôi heo đen. Tổng số đàn heo lên đến hơn 250 con lớn nhỏ. Heo đen được nuôi theo đầm, thả vào rừng có trọng lượng heo trưởng thành lớn nhất cũng chỉ đạt 4-5 chục kg. Tuy nhiên thịt heo đen ngon tự nhiên, có giá bán tại chỗ từ 120 kg/ kg trở lên, là một đặc sản được nhiều người yêu thích, phù hợp để phát triển thành heo thương phẩm.
Ông Đinh Hrêu, Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện KBang, Gia Lai cho biết: “Chúng tôi xây dựng nguồn quỹ hội, hỗ trợ nông dân theo nhiều hình thức khác nhau. Mô hình chăn nuôi heo đen ở xã Đak Rong là mô hình được đánh giá hiệu quả. Bà con rất thích vì đàn heo phát triển nhanh hơn cả về số lượng, trọng lượng. Chúng tôi cũng thông qua đây vận động để người dân thay đổi nếp nghĩ cách làm”.
Do cách xa trung tâm huyện, heo đen của người làng Kon Lốc 1 đa phần mới phục vụ nhu cầu của người làng và bà con trong xã, hay một số khách có nhu cầu chưa thường xuyên. Việc làm thế nào để phát triển bền vững đàn heo đen, và phát triển theo hướng thương phẩm, trở thành một đặc sản của địa phương vẫn còn là định hướng, cần nhiều hơn nữa sự giúp đỡ của chính quyền, các hội đoàn thể. Để chăn nuôi heo địa phương có thể trở thành sinh kế bền vững cho đồng bào Bahnar ở Kon Lốc 1./.
Minh Lý, Ksor Tuối