Cách đây khoảng hơn chục năm về trước, cây điều được xem là cây trồng giúp xóa đói giảm nghèo trong các vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Gia Lai; và trong vài năm trở lại đây thì chính loại cây trồng này cũng đang mang lại nguồn thu nhập khá cho người dân ở nhiều địa phương trong tỉnh. Chi phí đầu tư không nhiều, lại có khả năng chịu hạn tốt nên tại các vùng biên giới của tỉnh như huyện Đức Cơ, diện tích điều được phát triển khá nhiều. Tuy nhiên, vụ điều năm nay, người trồng điều kém vui vì năng suất điều giảm so với vụ trước. Phóng sự được thực hiện tại Ia Dom – xã có diện tích điều nhiều nhất so với các địa phương khác của huyện biên giới Đức Cơ.
Với vườn điều khoảng 01 ha, vụ điều năm nay gia đình chị Nguyễn Thị Hoa ở làng Mook Trêl 2, xã Ia Dom cũng có nguồn thu khá từ cây điều. Nếu tính từ đầu vụ tới giờ (khoảng hơn một tháng), gia đình chị Nguyễn Thị Hoa thu gần 02 tấn điều và giá bán dao động từ 26.000 – 31.000 đồng/kg tùy ngày. Trồng điều không phải đầu tư chăm sóc nhiều, thế nhưng bù lại là thời tiết quyết định đến năng suất, sản lượng, nhất là vào thời điểm cây điều ra hoa.
Chị Hoa nói: “Do thời tiết đó. Ra ngoài tết hoa bung nhiều lắm nhưng một cơn mưa rồi sương muối xuống là nó rụng từ ngày đó, rụng trắng xóa hết luôn, bắt đầu là điều mất mùa. Nếu như điều của mình chắc có lẽ giảm cỡ 5,6,7 tạ”.
Cũng theo các cơ sở thu mua nông sản trên địa bàn, năng suất điều năm nay giảm nhiều so với vụ điều năm trước. Sản lượng giảm, chất lượng hạt điều cũng không bằng mọi năm.
Chị Phạm Thị Nguyệt – Cơ sở thu mua nông sản Hoàng Nguyệt, xã Ia Dom, huyện Đức Cơ cũng cho biết: “Giảm hơn năm ngoái xa, năm ngoái nhiều hơn, mua gấp mấy lần lận mà năm nay mua ít. Năm nay điều không đạt. Năm ngoái mua cũng nhiều, gần một trăm mấy tấn còn năm nay chắc năm, bảy chục tấn”.
Đối với những vùng đất khô hạn như biên giới Đức Cơ, cây điều có thể nói vẫn là cây trồng phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng. Vụ điều năm nay, năng suất tuy có giảm nhưng so với mặt bằng chung của giá nông sản hiện tại thì cây điều vẫn mang lại nguồn thu đáng kể.
Anh Nguyễn Hữu Quang – Xã Ia Dom, huyện Đức Cơ chia sẻ: Mấy năm gần đây nói chung người làm điều thì lợi nhuận lại cao vì giá điều tuy có xuống hơn 02 năm trước nhưng thực tế làm như thế thì cũng ổn định rồi. Hiện tại như của nhà chắc năm nay cỡ khoảng được 100 triệu, khoảng 04 tấn.
Theo số liệu báo cáo của Phòng NN&PTNT huyện Đức Cơ, toàn huyện hiện có khoảng 4.500 ha điều. Giá điều cao và tương đối ổn định trong những năm gần đây là tín hiệu vui cho phát triển kinh tế của người dân. Tuy nhiên, để cây điều có thể phát triển theo hướng bền vững, các địa phương cũng cần có những chính sách giúp người dân nâng cao năng suất và chất lượng vườn cây, đồng thời tìm đầu ra ổn định cho hạt điều, giúp nông dân có thể yên tâm gắn bó với loại cây trồng này./.
Mỹ Tiến, Xuân Huy