Giá hồ tiêu bất ngờ tăng cao trở lại khiến cho bà con nông dân trồng tiêu trong nước nói chung và Gia Lai nói riêng vô cùng phấn khởi sau 4 năm liên tiếp giảm giá sâu. Đó thật sự là tin vui, thế nhưng bên cạnh niềm vui ấy thì một vấn đề khác đang được đặt ra, đó là liệu khi giá tiêu tăng cao trở lại thì có hấp dẫn người dân như trước đây để rồi nhiều nhà lại ồ ạt đầu tư phát triển mở rộng diện tích trở lại.
Vườn tiêu của bà Huỳnh Thị Đài, thôn 1, xã Ia H’Lốp, huyện Chư Sê. Với 500 trụ, bà Đài dự kiến sau khi trừ hết chi phí đầu tư sẽ còn lãi trên dưới 50 triệu đồng. Đây thật sự là mức thu hấp dẫn với bà con trồng tiêu.
Bà Huỳnh Thị Đài, Thôn 1, xã Ia H’ Lốp, huyện Chư Sê chia sẻ: “Trừ hết chi phí thì 500 trụ của gia đình tôi lời khoảng 50 triệu đồng. Đó là giá tiêu như hiện nay chứ nếu thấp hơn thì không đến. Với giá tiêu tăng trở lại như hiện nay thì tôi nghĩ nhiều bà con nông dân cũng muốn quay trở lại trồng tiêu như trước đây”.
Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng việc mở rộng diện tích hồ tiêu cần phải thận trọng. Vì đã có những bài học xương máu từ việc ồ ạt trồng tiêu, bất chấp khuyến cáo của cơ quan chuyên môn. Còn nhớ năm 2014 khi giá hồ tiêu tăng cao đỉnh điểm lên 200 ngàn đồng/kg, nhiều nhà đã đổ xô đi trồng tiêu và khi tiêu hạ giá đã đẩy nhiều gia đình vào cảnh khó khăn, bế tắc.
Anh Lê Hùng Huấn, Thôn An Điền, xã Ia Blang, huyện Chư Sê cho biết: “Gia đình quyết định sẽ không mở rộng thêm, giữ nguyên diện tích. Còn tiêu thu hoạch thì bán cho được giá. Tiêu trồng không dễ, nên cần phải học hỏi và áp dụng khoa học kỹ thuật để giữ vững sản lượng, chất lượng ổn định”.
Vì sao năm nay giá hồ tiêu tăng trở lại, theo phân tích của giới chuyên môn là do sản lượng hồ tiêu năm nay bị sụt giảm.
Ông Hoàng Phước Bính, Phó Chủ tịch thường trực, Tổng Thư ký Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê cho biết: “Mấy năm qua, giá xuống quá thấp, cho nên rất nhiều bà con không có khả năng đầu tư, bỏ bê vườn, hoặc có gia đình có khả năng nhưng vẫn không đầu tư vì biết đầu tư cũng không có lời nên người ta bỏ bê luôn, vì vậy qua khảo sát thực tế, vụ mùa năm nay do 2 yếu tố vừa thiếu sự đầu tư và yếu tố thời tiết, dẫn đến sản lượng thấp hơn 30%, theo con số của Bộ Nông nghiệp và Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam công bố thì năm 2019-2020 sản lượng thu hoạch được 240 ngàn tấn, thì năm nay chắc chắn dưới 150 ngàn tấn. Vì vậy thiếu nguồn cung, giá nó tăng lên, đó là điều đương nhiên”.
Theo nhận định của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, thời gian tới giá hồ tiêu có thể sẽ tiếp tục tăng nhưng nếu vì giá tăng mà bà con khôi phục hay mở rộng diện tích hồ tiêu là vấn đề bà con cần phải thận trọng.
Ông Hoàng Phước Bính, Phó Chủ tịch thường trực, Tổng Thư ký Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê trao đổi: “Bà con nên thận trọng. Ai có đủ điều kiện “một là cái đầu, hai là cái túi”. Cái đầu là hiểu biết đối với cây hồ tiêu, bà con phải biết nó cần gì, muốn gì và nó sợ cái gì, cái gì nó cần mình phải đáp ứng cho nó. Cái thứ 2 là phải đủ sức đầu tư, trước đây có bà con sức chỉ đủ chừng 500 trụ thì đầu tư lên đến 1000-1500, cuối cùng không đủ sức, cho nên vườn tiêu phát triển không tốt, dẫn đến sâu bệnh phá hại cũng một phần do nguyên nhân này”.
Theo tính toán, nhu cầu tiêu thụ hồ tiêu trên thế giới tăng bình quân từ 2- 3%/năm, trong khi đó sản lượng tiêu toàn cầu mỗi năm tăng từ 8 – 10%, rõ ràng là có sự chênh lệch giữa cung và cầu. Vì vậy việc mở rộng diện tích hồ tiêu cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh lặp lại bài học như trước đây. Trong khi đó hiện nay trong sản xuất nông nghiệp, không chỉ có cây tiêu hay cà phê mà bà con có rất nhiều sự lựa chọn khác. Hiện nay Gia Lai đã thu hút được nhiều dự án nông nghiệp và có thực hiện liên kết sản xuất với bà con nông dân và hiệu quả mang lại khá cao. Đây là yếu tố quan trọng để phát triển nền sản xuất nông nghiệp bền vững.
Hồng Uyên – Trương Trang- Duy Linh – Minh Trung