Huyện Đăk Pơ là một trong 5 địa phương có tỷ lệ học sinh tham gia Bảo hiểm y tế (BHYT) đạt thấp nhất của tỉnh Gia Lai. Một phần là do cuộc sống của người dân còn nhiều khó khăn, mặt khác là do thói quen ỷ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến sự phát triển BHYT toàn dân, mà bản thân học sinh sẽ không được quỹ BHYT chi trả nếu chẳng may đau ốm, bệnh tật. Phóng sự được thực hiện ở xã Hà Tam, huyện Đăk Pơ.
Từ năm 2017 trở về trước, người DTTS đang sinh sống trên địa bàn xã Hà Tam, huyện Đăk Pơ đều được Nhà nước cấp thẻ BHYT miễn phí. Tuy nhiên, đã gần 3 năm nay, nghĩa là sau khi Hà Tam thoát khỏi xã vùng 3 thì mọi chế độ ưu tiên đối với người dân đều bị cắt giảm, trong đó có cấp thẻ BHYT miễn phí. Chính vì vậy mà nhiều em học sinh ở đây không có thẻ BHYT, hay nói đúng hơn là cha mẹ các em không tham gia BHYT cho con.
Thầy giáo H’Linh, Giáo viên chủ nhiệm lớp 3C, Trường Tiểu học và THCS Nguyễn Văn Trỗi, xã Hà Tam, huyện Đăk Pơ cho biết: “Tôi chủ nhiệm lớp 3C đều là con em của đồng bào dân tộc, sĩ số là 14 em đều là con đồng bào DTTS. Từ năm trước tham gia BHYT nhưng 2 năm nay không có tham gia nữa”.
Năm học 2019 – 2020, Trường Tiểu học và THCS Nguyễn Văn Trỗi, xã Hà Tam, huyện Đăk Pơ thu BHYT học sinh chỉ đạt khoảng 60%. Không có tiền mua BHYT, sợ đi khám bệnh ở bệnh viện mất nhiều tiền nên một số người DTTS đã đi khám bệnh nợ tại một số sở y tế tư nhân và đợi đến mùa thu hoạch sẽ trả sau. Chuyện tưởng như khó có thể xảy ra, thế nhưng đó lại là thực tế đang diễn ra tại xã Hà Tam nói chung và một số em học sinh của Trường Tiểu học và THCS Nguyễn Văn Trỗi nói riêng.
Cô giáo Y Thị Thảo, Giáo viên chủ nhiệm lớp 5B, Trường Tiểu học và THCS Nguyễn Văn Trỗi, xã Hà Tam, huyện Đăk Pơ cho biết: “Học sinh DTTS ý thức tham gia BHYT còn hạn chế bởi vì một số học sinh đau phụ huynh thường thường đến chữa tư vì cuộc sống còn khó khăn quá. Người ta có thể chữa nợ sau đó đến mùa thu hoạch người ta trả”.
Xã Hà Tam, huyện Đăk Pơ hiện có 3 thôn người Kinh và 1 làng đồng bào DTTS đó là làng Hway. Ngoài 5 hộ nghèo được cấp BHYT theo quy định của Nhà nước thì 300 hộ dân của làng Hway chưa tham gia BHYT kể từ khi xã thoát khỏi vùng đặc biệt khó khăn.
Ông Đặng Văn Lượng, PCT UBND xã Hà Tam, huyện Đăk Pơ cho biết: “Đối với làng Hway hiện nay chúng tôi thống kê còn lại 93 em hiện nay chưa tham gia BHYT. Đây là một con số rất là lớn nó ảnh hưởng đến việc tham gia BHYT học sinh trên toàn địa bàn xã. Góc độ của chính quyền cũng đã có một số văn bản triển khai cho Ban giám hiệu nhà trường và hệ thống chính trị trong làng phối hợp với phụ huynh học sinh của nhà trường để đẩy mạnh công tác tuyên truyền để làm sao cho phụ huynh hiểu rõ được ý nghĩa, mục đích cũng như trách nhiệm của cha mẹ học sinh để tham gia BHYT, góp phần công tác BHYT nói chung và thực hiện Luật BHXH nói riêng”.
Hàng năm, Bảo hiểm Xã hội (BHXH) huyện Đak Pơ đều phối hợp với UBND xã Hà Tam kêu gọi sự hỗ trợ của các mạnh thường quân, các nhà hảo tâm hỗ trợ thẻ BHYT miễn phí cho người dân và học sinh của làng Hway. Một vấn đề đặt ra ở đây là sự kêu gọi, hỗ trợ không phải cho một vài học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà là cho cả người dân của cả một làng trong một xã. Nên chăng địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân hiểu được tham gia BHYT không chỉ là trách nhiệm đối với sức khỏe của bản thân mà đó còn là trách nhiệm trong công tác phát triển BHYT toàn dân./.
Lệ Xuân, Minh Trí