Thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2015 –2020 mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đặt ra, sau 5 năm Gia Lai đã đạt được rất nhiều những thành tựu kinh tế quan trọng, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, từ đó tạo nên sự chuyển động mạnh mẽ cho nền kinh tế tỉnh nhà. Góp phần vào thành tựu chung của tỉnh, trong đó có ngành công nghiệp chế biến, đây là một trong những mục tiêu quan trọng của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV về tăng tỷ trọng của ngành công nghiệp – xây dựng xứng tầm với tiềm năng, lợi thế của địa phương.
Với thế mạnh về phát triển cây cao su, cà phê, hồ tiêu, điều, mía, mì và nhiều loại cây ăn trái có giá trị kinh tế cao như: Chanh dây, sầu riêng, bơ và một số loại cây có múi…Gia Lai có được những lợi thế cạnh tranh rất lớn để phát triển mạnh ngành công nghiệp chế biến nhằm gia tăng giá trị sản xuất công nghiệp, đồng thời cũng góp phần gỡ bỏ được điểm nghẽn trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh ở những năm trước. Vì mặc dù sở hữu một nguồn nguyên liệu rất lớn, đa dạng về sản phẩm,nhưng giá trị kinh tế mang lại chưa thật sự tương xứng vì phần lớn các sản phẩm làm ra đều xuất bán thô nên giá trị kinh tế rất thấp, nhất là phải qua nhiều khâu trung gian. Để giải quyết cùng lúc hai vấn đề nêu trên, Gia Lai xác định cần phát triển mạnh công nghiệp chế biến. Theo đó, giai đoạn 2016 – 2020, Gia Lai đã ban hành danh mục các dự án kêu gọi đầu tư, trong đó có một số ngành thuộc nhóm ngành công nghiệp chế biến. Kết quả, sau 5 năm Gia Lai đã thu hút được nhiều dự án đầu tư nhà máy chế biến các sản phẩm nông sản chủ lực của tỉnh. Các nhà máy đi vào hoạt động đã đánh dấu sự thành công của ngành công nghiệp chế biến, đồng thời mở ra nhiều cơ hội thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, mang lại giá trị kinh tế cao cho các sản phẩm chủ lực của tỉnh. Điển hình như sự ra đời của một số nhà máy chế biến tinh bột sắn đã giúp ổn định giá cả, nâng cao thu nhập cho bà con nông dân trồng sắn – vốn được xem là một trong những cây trồng chính ở khu vực Đông Nam của tỉnh. Ngoài ra, cà phê cũng là cây trồng chủ lực của tỉnh, vì vậy khi Nhà máy chế biến cà phê hòa tan và cà phê bột của Công ty TNHH Vĩnh Hiệp ra đời đã tạo nên sự bứt phá mạnh mẽ trong lĩnh vực chế biến, góp phần nâng giá trị kinh tế của hạt cà phê và quan trọng hơn nữa là đưa thương hiệu cà phê Gia Lai trên trường quốc tế.
Ông Thái Như Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp cho biết: “Hiện nay chúng tôi đang thực hiện theo một quy trình khép kín từ khâu sản xuất đến chế biến. Trong đó đã xây dựng được vùng nguyên liệu cà phê sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ. Cùng với đó là đầu tư một nhà máy chế biến cà phê với dây chuyền hiện đại để cho ra những sản phẩm cà phê Organic đạt tiêu chuẩn quốc tế. Từ đó giá trị hạt cà phê của Gia Lai được nâng lên rất nhiều. Hiện nay chúng tôi đang mở rộng liên kết với nông dân để xây dựng vùng nguyên liệu cà phê đạt tiêu chuẩn”.
Phim:Nhìn lại nhiệm kỳ 2015 – 2020, ngành công nghiệp chế biến của tỉnh còn được đánh dấu sự ra đời của Nhà máy chế biến rau quả Doveco Gia Lai tại huyện Mang Yang đã mang đến rất nhiều cơ hội về phát triển cây ăn quả trên địa bàn tỉnh, trong đó đặc biệt là chanh dây.
Bà Nguyễn Thị Hiền, xã K’Dang, huyện Mang Yang cho biết: “Trên địa bàn Mang Yang lại có một nhà máy chế biến chanh dây nên bà con chúng tôi chuyển sang trồng dây cũng yên tâm. Chúng tôi chuyển sang trồng chanh dây để có nguồn thu nhập cao. Ví dụ trồng 1ha chanh dây, sau khi trừ chi phí còn lãi hơn 200 – 300 triệu/năm. So với các cây trồng khác thì cao hơn”.
Hiện nay Gia Lai dẫn đầu cả nước về diện tích chanh dây với gần 3 ngàn hecta, sản lượng ước đạt 84 ngàn tấn, năng suất đạt hơn 26 tấn/ha trong khi bình quân các vùng trồng chanh dây của Nghệ An, Sơn La chỉ đạt hơn 20 tấn/ha. Bộ Nông nghiệp và PTNT ghi nhận và đánh giá cao sự bức phá của ngành nông nghiệp gắn với công nghiệp chế biến của tỉnh Gia Lai trong vòng 5 năm trở lại đây, đặc biệt là sự phát triển mạnh của cây chanh dây với sự đóng góp rất lớn của các doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến trên địa bàn tỉnh.
Ông Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & PTNT đánh giá: “Gia Lai có rất nhiều sự phát triển mang tính đột phá, trong đó chanh leo là cây trồng phát triển rất nhanh, mới đưa vào trồng cách đây độ 5 năm nhưng đã mang lại thu nhập cao cho bà con nông dân. Đặc biệt, Gia Lai đã có những doanh nghiệp lớn vào đầu tư, tạo chuỗi liên kết, xây dựng nhà máy để chế biến cây ăn quả, trong đó có chanh leo. Đây là hướng đi bền vững và khai thác đúng lợi thế của Gia Lai. Để chanh leo nói riêng và các cây ăn quả thuộc tiềm năng của Gia Lai phát triển, Bộ NN & PTNT sẽ phối hợp với Gia Lai cũng như các địa phương khác xây dựng một đề án phát triển cây chanh leo, trong đó có định hướng về quy mô diện tích, lộ trình cho từng bước để có bước đi bền vững, hiệu quả, chúng ta không vì tăng trưởng nóng mà lại bị rủi ro. Về quan điểm của Bộ cũng khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào địa phương để tạo ra được các vùng trồng, chế biến”.
Chính định hướng phát triển phù hợp, Gia Lai đã cơ bản giải quyết được cùng lúc hai bài toán về gia tăng giá trị công nghiệp chế biến và nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp. Đây là hai giá trị quan trọng để Gia Lai đạt được mức tăng trưởng khá trong giai đoạn 2015 – 2020 với tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm đạt 7,83%, vượt Nghị quyết đề ra. Trong đó, giá trị sản xuất công nghiệp – xây dựng năm 2020 tăng gấp 1,48 lần so với năm 2015, tốc độ tăng bình quân đạt 8,2%/năm. Từ những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ qua,ngành công nghiệp chế biến Gia Lai đã có được những nền tảng căn cơ để tin rằng bước sang giai đoạn mới (2020 – 2025), công nghiệp chế biến sẽ trở thành ngành kinh tế chủ lực của tỉnh và cả khu vực Tây Nguyên khi sự hội nhập toàn cầu của nền kinh tế đang mang lại nhiều cơ hội cho xuất khẩu các sản phẩm.
Hồng Uyên – Hà Đức – R’Piên –Thanh Sáng