Đẩy mạnh ứng dụng KH&CN vào đời sống, trong đó, chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ cao trong lĩnh vực nông nghiệp để hướng đến sản xuất bền vững, đạt hiệu quả cao là yêu cầu cấp thiết hiện nay đồng thời cũng là chủ trương lớn của tỉnh trong bối cảnh cuộc cách mạng 4.0 như hiện nay. Nhận thức vấn đề này, bên cạnh sự vào cuộc của các cấp, ngành, địa phương, nhất là ngành KH&CN, nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh cũng đã chủ động và mạnh dạn tiếp cận, ứng dụng nhiều mô hình sản xuất mới với công nghệ tiên tiến, qua đó, góp phần nâng cao thu nhập, đóng góp tích cực vào sự phát triển của địa phương.
Khi các loại cây trồng chủ lực như hồ tiêu, cà phê không còn mang lại hiệu quả thì việc tìm, lựa chọn cây trồng, vật nuôi mới vừa phù hợp với điều kiện tự nhiên vừa mang lại thu nhập cao là trăn trở của nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh hiện nay. Trước bài toán nan giải đó, gia đình chị Hoa Thị Lý ở thôn Hồ nước, thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê đã học hỏi nhiều nơi và lựa chọn đầu tư vào cây dưa lưới. Xác định ứng dụng KHCN vào trồng và chăm sóc sẽ quyết định đến năng suất, chất lượng của loại cây trồng khá mới mẻ ở địa phương này, gia đình chị Lý đã mạnh dạn đầu tư 260 triệu đồng để mua cây giống chất lượng cao cũng như xây dựng nhà màng, lắp đặt hệ thống nước tưới tự động… Nhờ đó, sau vụ đầu tiên, gia đình chị Lý đã bước đầu gặt hái được “quả ngọt” khi thu hoạch mỗi năm 3 vụ, mỗi vụ dưa lứa đều đạt năng suất từ 3,5 đến tấn/1 sào. Hiện, sản phẩm này được thị trường tiêu thụ mạnh với giá giao động từ 40 nghìn đến 60 nghìn đồng/kg, mang lại thu nhập cao hơn nhiều so với hồ tiêu, cà phê.
Chị Hoa Thị Lý, Thôn Hồ nước, thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê, Gia Lai cho biết: “Ở những nơi khác người ta cũng làm nhiều rồi nên mình đi học hỏi và làm theo thôi, mình không nghĩ nó quá khó khăn hay sẽ gặp thất bại. Mình nghĩ thành công hay không là phụ thuộc vào kỹ thuật.Thực tế thì nhờ chú trọng đến vấn đề kỹ thuật nên đến nay gia đình đã phát triển được mô hình này có hiệu quả”.
Trồng rau thủy canh cũng là hướng đi được nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh lựa chọn trong vài năm trở lại đây. Với nhu cầu sử dụng thực phẩm sạch ngày càng cao của thị trường, mô hình này đang giúp nhiều người có thu nhập cao. Tuy nhiên, để mô hình này đạt hiệu quả, việc ứng dụng các tiến bộ KH&CN chiếm vị trí quan trọng. Do đó, các hộ dân cũng đã mạnh dạn đầu tư để áp dụng vào sản xuất.
Ông Nguyễn Đức Thêm, Thôn 1, thị trấn Phú Hòa, huyện Chư Păh, Gia Lai cho biết: “Gia đình đã đầu tư phát triển mô hình trồng rau thủy canh với chi phí đầu tư ban đầu là 1,5 tỷ đồng và đang trồng 3 loại rau chính là rau muống, xà lách và rau cải. Tuy chi phí đầu tư hơi cao so với các loại cây trồng khác nhưng mà hiệu quả lại lớn, sản phẩm chất lượng, giá bán cũng cao hơn so với loại rau thường. Vì thế thu nhập mang về cũng tốt hơn”.
Hiệu quả mang lại từ việc đầu tư, đẩy mạnh ứng dụng KH&CN vào sản xuất là điều có thể thấy rõ. Tuy nhiên, hướng đi này đang gặp nhiều hạn chế bởi chi phí đầu tư bước đầu khá cao, do đó, hầu hết các mô hình ứng dụng KH&CN vào sản xuất trên địa bàn tỉnh chỉ dừng lại ở quy mô nhỏ, lẻ và chưa rộng khắp. Để góp phần khắc phục điều này, thời gian qua, ngành KH&CN Gia Lai đã đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ việc chuyển giao công nghệ vào sản xuất, đời sống. Đặc biệt, ngành đã được UBND tỉnh phê duyệt triển khai 25 đề tài, dự án cấp tỉnh; 9 dự án thuộc Chương trình nông thôn miền núi do Bộ KH-CN quản lý. Cùng với đó, nhiều chương trình, dự án khác khác cũng đã được triển khai và đưa vào thực tiễn tại nhiều địa phương. Theo đó, nhiều mô hình đã mang lại hiệu quả cao và mở ra nhiều triển vọng để nhân rộng, trong đó có mô hình cá lăng nha đuôi đỏ ở lòng hồ thủy điện Ia Ly.
Ông Võ Văn Tấn, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Chư Pah cho biết: “Năm 2019, từ nguồn vốn sự nghiệp KH&CN, Trung tâm đã triển khai mô hình nuôi cá lăng nha đuôi đỏ trên lòng hồ Thủy điện Ia Ly.Hiện nay, cá phát triển bình thường, tỷ lệ sống đạt trên 80%, tỷ lệ tăng trọng gấp 10 lần so với ban đầu. Có thể thấy kết quả bước đầu rất tốt, người dân phấn khởi và tin tưởng vào dự án cá này. Thấy được kết quả đó vừa rồi Trung tâm khuyến nông tỉnh cũng đã khảo sát trên địa bàn huyện có lòng hồ, diện tích mặt nước rất lớn nhưng chưa khai thác nên dự kiến sẽ triển khai thêm 4 hộ, mở rộng diện tích thủy sản trên địa bàn huyện”.
UBND tỉnh đã cho triển khai xây dựng đề án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tỉnh Gia Lai đến năm 2025, định hướng đến năm 2035 trong điều kiện thích ứng với biến đổi khí hậu. Điều này cũng đang mở ra nhiều cơ hội và điều kiện thuận lợi để người dân trên địa bàn tỉnh có thể tiếp cận với các tiến bộ, ứng dụng KH&CN vào sản xuất, qua đó nâng cao thu nhập cũng như góp phần xây dựng nền nông nghiệp địa phương theo hướng bền vững và hiệu quả./.
Ngô Thanh, Ngọc Hà, Minh Vũ