Những ngày tháng 3 lịch sử cách đây tròn 45 năm, trên chiến trường Tây Nguyên hừng hực khí của quân ta tấn công địch. Nắm bắt thời cơ đã chín muồi, từ ngày 4/3/1975, bộ đội ta bước vào tác chiến tạo thế, chặt đứt giao thông địch trên trục đường 19 và 21, chia cắt chiến lược các tập đoàn địch tại Tây Nguyên với đồng bằng. Tiếp đó, các đơn vị của ta tiếp tục tiêu diệt các cứ điểm như Cẩm Phả, Đức Lập; ngày 10/3 đồng loạt mở 5 mũi tiến công vào thị xã Buôn Ma Thuột. Đây là trận đánh then chốt có ý nghĩa quyết định đến thắng lợi của chiến dịch. Sau hơn một ngày chiến đấu quyết liệt, trưa 11/3, ta giải phóng thị xã và tiếp tục tấn công tiêu diệt Sư đoàn 23 và Liên đoàn biệt động quân 21, đập tan ý đồ phản kích của địch. Thất bại nặng nề tại Nam Tây Nguyên, các đơn vị còn lại của địch ở phía Bắc Tây Nguyên như Pleiku, Kon Tum rút chạy trên đường 7 sông Bờ (nay là Quốc lộ 25) xuống Duyên hải miền Trung chờ cơ hội phản công nhưng bị lực lượng của ta bất ngờ truy kích, tiêu diệt… Qua 20 ngày đêm chiến đấu kiên cường, đến ngày 24-3-1975, ta đã giành thắng lợi hoàn toàn, làm rung chuyển toàn bộ hệ thống phòng ngự, buộc địch phải rút khỏi Tây Nguyên, tạo điều kiện và thời cơ cho ta mở các chiến dịch tiếp theo giành thắng lợi, tiến lên giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước vào ngày 30/4/1975. Thắng lợi của Chiến dịch Tây Nguyên ghi đậm những dấu ấn về đỉnh cao nghệ thuật quân sự của ta, nhất là nghệ thuật nghi binh điều địch lên hướng Bắc Tây Nguyện, khi đó ta bí mật cơ động lực lượng lớn về hướng Nam Tây Nguyên, gián những đòn bất ngờ, quyết định vào những nơi sào huyệt, làm địch trở tay không kịp.

Trung tướng Khuất Duy Tiến – Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân lúc bấy giờ là Trưởng phòng Tác chiến Mặt trận Tây Nguyên trực tiếp chắp bút xây dựng Kế hoạch Chiến dịch Tây Nguyên, trong đó có phương án nghi binh, có ý nghĩa quyết định đến thắng lợi của chiến dịch.

Trung tướng Khuất Duy Tiến cho biết: “Phương án tối ưu là phương án đánh địch tại Buôn Ma Thuột khi địch không có phòng ngự dự phòng, mà đánh địch không có phòng ngự dự phòng thì phải làm sao lôi kéo lực lượng chủ lực địch tập trung ở Quân khu 2 và tập trung tại Gia Lai, Kon Tum. Vậy lôi kéo địch phải làm như thế nào, ta phải tổ chức nghi binh. Tại Mặt trận B3 (Mặt trận Tây Nguyên) cũng tổ chức nghi binh rất kỹ và Bộ Tư lệnh chiến dịch điều thêm Sư đoàn 968 về để tăng nghi binh hút địch ở phía Bắc Tây Nguyên để Nam Tây Nguyên tức là Buôn Ma Thuột không có lực lượng phòng ngự dự phòng, khi đó ta bất ngờ tấn công”.

Tại Tây Nguyên khi đó, địch bố trí hơn một vạn quân cùng với vũ khí, trang thiết bị hiện đại. Nhưng với sự lãnh đạo tài tình của Trung ương Đảng và với tinh thần “bách chiến bách thắng”, các đơn vị của ta chiến thắng như một huyền thoại, làm đảo lộn, rung chuyển toàn bộ thế trận phòng ngự và âm mưu chiến lược của địch ở Tây Nguyên.

Thiếu tướng Bùi Huy Biết – Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân đoàn 3, Bộ Quốc phòng cho biết: “Trong Chiến dịch Tây Nguyên, có một số đơn vị thuộc Quân đoàn 3 rất vinh dự, tự hào được tham gia tấn công địch. Kế thừa và phát huy những bài học giá trị trong Chiến dịch Tây Nguyên và Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, trong giai đoạn cách mạng”.

Thắng lợi Chiến dịch Tây Nguyên là một trong những biểu tượng sáng ngời về lòng yêu nước và phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng; tạo thời cơ và bước ngoặt quyết định trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước để đi đến thắng lợi hoàn toàn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước vào ngày 30/4/1975./.

Hà Đức, R’Piên