Ngày 17/3/1975 là ngày đánh dấu sự lụi tàn của quân địch ở chiến trường Gia Lai khi thị xã Pleiku được giải phóng; tạo bước đà quan trọng trong chiến thắng của chiến dịch Tây Nguyên, tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Chiến tranh đã lùi xa song ký ức về những ngày tháng 3 lịch sử cách đây 45 năm vẫn còn luôn in đậm trong tâm trí mỗi người lính trực tiếp tham gia giải phóng Gia Lai lúc bấy giờ.

Bức ảnh 2 người chụp chung vào đầu tháng 4 năm 1975 được ông, bà Nguyễn Thế Lương và Ngô Thị Kim Yến gìn giữ suốt 45 năm qua bởi nó là vật kỷ niệm đánh giấu một mốc son quan trọng không chỉ với bản thân 2 người mà đối với tất cả người dân tỉnh Gia Lai lúc bấy giờ; kết thúc những năm tháng chiến tranh gian khổ, ác liệt. Tham gia kháng chiến ở Gia Lai vào những năm 1965, 1966 khi ấy ông Lương là lính của Tiểu đoàn Đặc công 408, còn bà Yến là y tá của Tỉnh đội Gia Lai. Trong những năm tháng chiến tranh ác liệt đó 2 người lính lại nên duyên vợ chồng ngay tại Khu căn cứ cách mạng Krong của tỉnh.
Bà Ngô Thị Kim Yến, Tổ 3, phường Yên Đỗ, TP.Pleiku, Gia Lai xúc động nói: “Cũng là cái duyên, cái số chúng tôi đến với nhau thì được quan tâm của thủ trưởng các cơ quan cho phép chúng tôi tổ chức thì đó là một niềm vui cũng là niềm khích lệ, động viên để mình quyết tâm làm sao đấy động viên nhau hoàn thành được nhiệm vụ trong thời chiến”.
Ông Nguyễn Thế Lương, Tổ 3,phường Yên Đỗ, TP.Pleiku, Gia Lai cũng chia sẻ: “Không thể có cái gì mà tả nổi vì thời gian chiến tranh ác liệt khi mình chứng kiến từ những năm 1966 cho đến năm 1975 là gần 10 năm; gàn 10 năm ác liệt, chịu đựng gian khổ mà đến ngày đó mừng lắm, phấn khởi lắm; nghĩ lại các trận đánh thì mình mới thấy là đã có kết quả khi mà mình chịu đựng gian khổ để giành lại độc lập, tự do”.
Ký ức về những ngày tháng 3 lịch sử ấy luôn đọng lại trong tâm trí của những người lính trực tiếp tham gia chiến đấu, giải phóng Gia Lai; đặc biệt là thời khắc lá cờ giải phóng tung bay phất phới trên nóc tòa hành chính của địch.
Ông Triệu La Phương – Nguyên Tiểu đội trưởng Tiểu đoàn 3, Đại đội 70 Tiểu đoàn đặc công 408 Tỉnh đội Gia Lai cho biết: “Khi được Trung đội trưởng trực tiếp giao nhiệm vụ trèo lên thay lá cờ của ngụy xuống để đưa cờ của giải phóng mình lên thì cảm nghĩ của tôi đến bây giờ thì vẫn còn rất phấn khởi và rất tự hào là người trực tiếp cắm lá cờ đầu tiên giải phóng thị xã Pleiku”.
Ông Chu Quang Tùy – nguyên Đại đội trưởng Đại đội 70, Tiểu đoàn đặc công 408 Tỉnh đội Gia Lai cũng nhớ lại: “Cảm xúc của chúng tôi lúc đó rất là sung sướng; bao năm gian khổ, ác liệt chiến tranh như vậy mà bây giờ được chỉ huy và được kéo lá cờ của địch xuống đưa cờ giải phóng của mình lên, đó là niềm hạnh phúc rất là lớn, không có gì tả được; và tôi đã tin tưởng rằng ta đã giải phóng được Tây Nguyên thì nhất định sẽ giải phóng được hoàn toàn miền Nam”.
Tiếp nối truyền thống hào hùng của thế hệ cha anh đi trước, tuổi trẻ Gia Lai hôm nay đang ra sức thi đua, cống hiến sức trẻ để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.
Chị Hà Thị Linh, Phường Thống nhất, TP.Pleiku, Gia Lai cho biết: “Chúng tôi rất tự hào khi được sinh ra, lớn lên trong thời bình và thế hệ trẻ chúng tôi hôm nay luôn ghi nhớ về công lao của các thế hệ cha anh đi trước; và chúng tôi sẽ luôn cố gắng để hoàn thành tốt nhiệm vụ; tích cực tham gia các hoạt động xã hội để làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn”.
Trong những năm tháng chiến tranh, tỉnh Gia Lai bị tàn phá nặng nề, đời sống của người dân vô cùng khó khăn, gian khổ song với truyền thống anh hùng trong kháng chiến, với sự quyết tâm, đồng lòng của cấp ủy, chính quyền và đồng bào các dân tộc trên địa bàn, 45 năm sau ngày giải phóng, tỉnh Gia Lai chúng ta đã có bước vươn mình mạnh mẽ, trở thành vùng kinh tế động lực ở Tây Nguyên và trong tam giác phát triển Việt Nam – Lào – Campuchia./.
Đức Hải, Huy Toàn