Gia Lai có 34 dân tộc anh em sinh sống với số dân là người DTTS chiếm hơn 46%. Nếu như trước đây bà con chỉ quen với công việc đồng án, lên nương lên rẫy thì vài năm trở lại đây, người dân đã từng bước tiếp cận và làm quen với công việc khá mới mẻ, đó là làm du lịch ngay tại buôn làng của mình. Mô hình du lịch cộng đồng này không chỉ giúp người dân có thêm thu nhập mà còn góp phần thay da đổi thịt diện mạo nông thôn ở nhiều địa phương trong tỉnh, đồng thời đem đến cho du khách nhiều trải nghiệm thú vị nơi buôn làng.
Trong số các làng du lịch cộng đồng ở Gia Lai không thể không nhắc đến mô hình homestay của anh A Ngưi ở làng K’Giang, xã Kông Lơng Khơng, huyện Kbang. Nếp sinh hoạt và văn hóa đặc sắc của đồng bào Bana đã được anh A Ngưi bài trí, sắp xếp một cách khoa học ngay tại ngôi nhà của mình để du khách dễ dàng tham quan, tìm hiểu về văn hóa, cuộc sống, sinh hoạt của người dân địa phương. Điều đặc biệt hơn là mô hình du lịch cộng đồng này ngày càng thu hút nhiều bà con trong làng tham gia, hướng dẫn viên không ai khác chính là người dân. Tùy theo độ tuổi, mỗi người đảm nhận những công việc phù hợp như: Bố trí chỗ nghỉ ngơi cho khách; dẫn khách tham quan các điểm du lịch, khám phá, trải nghiệm cuộc sống, sản xuất, sinh hoạt nơi buôn làng hay nấu nướng, trình diễn nhạc cụ dân tộc… Từ chỗ bỡ ngỡ, thiếu tự tin đến nay, nhiều bà con trong làng đã bắt nhịp với công việc mới mẻ nhưng hết sức thú vị này.
Anh A Ngưi – Làng K’Giang, xã Kông Lơng Khơng, huyện Kbang, Gia Lai cho biết: “Mình mạnh dạn đầu tư homestay và tổ chức các hoạt động đi kèm trên chất liệu di sản văn hóa của dân tộc. Chỉ khi phát huy được nét đặc sắc văn hóa dân tộc thì mới có thể làm du lịch cộng đồng bền vững. Và mình nghĩ đồng bào mình phải thay đổi nếp nghĩ, cách làm không chỉ dừng lại ở việc làm nông nghiệp mà có thể làm tốt dịch vụ du lịch, điều là không khó”.
Không chỉ ở Kbang, mô hình du lịch cộng đồng cũng đang phát triển ở một số địa phương trong tỉnh thông qua việc đầu tư và phát triển các sản phẩm du lịch tại các làng: Làng kháng chiến Stơr (xã Tơ Tung, huyện Kbang), làng Ốp (TP. Pleiku), làng Kép (xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Pah), làng Kon Mahar, làng Kon Pơdram (xã Hà Đông, huyện Đak Đoa), làng Vai Viêng (xã Ayun, huyện Mang Yang), làng Nú (xã Ia Khai, huyện Ia Grai), làng nghề truyền thống xã Glar (huyện Đak Đoa). Thông qua mô hình này không chỉ góp phần giúp người dân có thêm thu nhập, mà còn góp phần bảo tồn và quảng bá 1 cách hữu hiệu truyền thống văn hóa của đồng bào DTTS đến với du khách trong và ngoài nước.
Em Rơ Com Tuyn – Làng Ốp, phường Hoa Lư, TP.Pleiku, Gia Lai nói: “Mình giới thiệu món ăn, văn hóa ẩm thực, cồng chiêng đến du khách để họ tới đông hơn. Em cảm thấy vui”.
Ông Puih Luih – Làng Ốp, phường Hoa Lư, TP.Pleiku, Gia Lai cho biết: “Hồi xưa cồng chiêng chỉ đánh trong các lễ hội của đồng bào Jrai, Bana nhưng khi làng phát triển văn hóa du lịch thì bà con còn tham gia biểu diễn cồng chiêng và xoang cho du khách xem. Bà con rất vui vì phát huy được bản sắc văn hóa của cha ông và có thêm thu nhập nữa”.
Để tạo nét đặc trưng riêng trong phát triển mô hình du lịch cộng đồng tại các làng, ngoài việc khôi phục các làng nghề truyền thống, duy trì tổ chức các lễ hội, các địa phương trong tỉnh cũng chú trọng đến công tác tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng làm du lịch cho bà con.
Ông Hoàng Nhưn – Phó Chủ tịch UBND huyện Đak Đoa, Gia Lai cho biết: “Hiện nay đã phối hợp với Sở VH-TT& DL cũng đã mở lớp tập huấn cho người dân ở xã Hà Đông, đặc biệt là 2 làng Kon Ma Har và Kon Mơ Chram để hiểu được du lịch cộng đồng, sau này sẽ tiếp tục tổ chức du lịch homestay trên địa bàn”.
Không chỉ tạo nét đặc trưng riêng, làm phong phú thêm các hoạt động du lịch của Gia Lai, mô hình du lịch cộng đồng đang được các địa phương trong tỉnh chú trọng phát triển cả về số lượng và chất lượng nhằm thu hút, giữ chân du khách. Qua đó hướng đến mục tiêu là giúp người dân có thêm thu nhập để cải thiện và nâng cao đời sống, đặc biệt là giúp các hộ dân ở vùng DTTS có thể đổi đời từ phát triển du lịch cộng đồng trong tương lai không xa./.
Thiên Thanh, Thanh Sáng