Điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu thích hợp cho phát triển các loại cây công nghiệp dài ngày, trong đó có cây cà phê và đây cũng là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Gia Lai nhiều năm qua. Tuy nhiên trên thực tế, xuất khẩu mặt hàng cà phê của tỉnh phần lớn vẫn là sản phẩm thô, hiệu quả cũng như lợi nhuận kinh tế mang lại chưa cao; do đó về lâu dài và định hướng trong tương lai, thị trường xuất khẩu vẫn là lựa chọn của không ít các doanh nghiệp làm cà phê của tỉnh với sản phẩm cà phê rang xay.
Không nói đến những sản phẩm cà phê mang thương hiệu của Gia Lai như Thu Hà, Phiên Phương, Thanh Thủy, hay nổi tiếng đó là cà phê L’amant đã có mặt trên thị trường Châu Âu; nhiều doanh nghiệp cà phê của tỉnh đã và đang nỗ lực xây dựng thương hiệu cà phê của riêng mình, xem đó là yếu tố quan trọng để sản phẩm có thể tồn tại trên thị trường cũng như là bước đệm để tiến tới thị trường xuất khẩu.
Anh Nguyễn Hữu Duy – Giám đốc Công ty TNHH Cà phê HD Gia Lai cho biết: “Chúng tôi mong muốn đó là khi nào mình làm xuất khẩu thì sản phảm của mình phải là sản phẩm giá trị gia tăng cao, phải là sản phẩm có thương hiệu, phải là sản phẩm bán được với giá cao và đem lại lợi ích cho cả DN, cho cả người trồng cà phê và cho cả đất nước chứ không phải chỉ là những sản phẩm đi bán thô. Cho nên chúng tôi muốn làm câu chuyện thương hiệu tại đất nước mình, muốn làm câu chuyện cho người tiêu dùng, cho đất nước trước tiên rồi sau đó sẽ xuất khẩu với những sản phẩm mang giá trị cao hơn”.
Cà phê là ngành hàng quan trọng, chiếm 3% GDP cả nước, kim ngạch xuất khẩu nhiều năm nay đều trên 3 tỷ USD. Đặc biệt trong những năm qua, dù kinh tế có nhiều thời điểm gặp khó khăn nhưng xuất khẩu cà phê của Việt Nam vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng rất đáng khích lệ, đạt 8,2%/năm với kim ngạch bình quân 3,13 tỷ USD/năm trong giai đoạn 2011 – 2018, chiếm 15% tổng xuất khẩu nông sản của cả nước. Riêng tại Gia Lai, dù giá cà phê trong thời gian qua có giảm, tuy nhiên cà phê vẫn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh và tính trong 9 tháng đầu năm 2019 này, kim ngạch xuất khẩu cà phê của tỉnh ước thực hiện đạt 125.000 tấn/200,3 triệu USD; chiếm hơn 55% tổng kim ngạch xuất khẩu của địa phương. Với vùng nguyên liệu gần 94.000 ha, đứng thứ 3 khu vực Tây Nguyên, sản lượng bình quân khoảng 200.000 tấn cà phê nhân mỗi năm; tuy nhiên, sản lượng cà phê này của Gia Lai vẫn chủ yếu được xuất thô, còn tỷ lệ chế biến sâu chỉ đạt khoảng từ 3-4%. Thực tế này cho thấy để nâng giá trị và tạo sức cạnh tranh cho cà phê Gia Lai, cần phải xây dựng được vùng nguyên liệu đạt chuẩn chất lượng, từ đó tạo ra sản phẩm cà phê tốt nhất đủ sức cạnh tranh với cà phê rang xay trên thị trường thế giới.
Anh Thái Nguyễn Trung Thành – Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã Nông nghiệp thương mại dịch vụ Gia Lai, huyện Ia Grai cũng nêu: “Xuất khẩu thì mỗi khu vực, mỗi quốc gia đều có những tiêu chí xuất khẩu riêng. Trữ lượng cà phê ở Gia Lai rất là lớn, mọi người đã trồng lâu năm. Về cơ bản lợi thế khi mà chúng ta có một lượng hàng thô rất lớn nhưng bất lợi đó là cách hướng dẫn bà con trồng vẫn sử dụng hóa chất nhiều, thời gian phun thuốc, thời gian nghỉ để ra sản phẩm chính vẫn chưa được chú trọng nên dẫn đến việc xuất khẩu đôi khi có những rào cản”.
Cà phê là mặt hàng nằm trong nhóm hàng nông sản được ưu tiên hỗ trợ từ Chương trình Xúc tiến thương mại quốc gia trong suốt thời gian qua. Đây là điều kiện thuận lợi và cùng với việc chú trọng trong nâng cao chất lượng chuỗi giá trị sản phẩm sẽ là cơ hội để nhiều sản phẩm cà phê của Gia Lai vươn ra thị trường thế giới trong tương lai gần./.
Mỹ Tiến, Duy Linh