Để có được nền hòa bình độc lập như ngày hôm nay, đất nước ta đã phải trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt. Biết bao người con ưu tú của đất mẹ Việt Nam đã ngã xuống vì mỗi tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc. Tưởng nhớ đến những công lao to lớn ấy, các địa phương, các đơn vị quân đội trên cả nước đã xây dựng nhà tượng niệm khắc ghi lại tên tuổi của các anh hùng liệt sĩ. Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn Đồng Bằng, Binh đoàn Tây Nguyên đã giành nhiều tâm huyết và công sức để xây dựng nhà tưởng niệm với thiết kế rất đặc biệt, để tưởng nhớ đến gần 14.000 liệt sĩ của đơn vị đã anh dũng hy sinh qua các thời kì kháng chiến.

Cán bộ chiến sỹ Sư đoàn Đồng Bằng,Binh đoàn Tây Nguyên thăm viếng hương hồn các anh hùng liệt sỹ.
Vào mỗi dịp 27 tháng 7 hàng năm, ông Bùi Đình Thi cùng những người bạn cựu chiến binh của Sư đoàn Đồng Bằng lại trở về nhà tưởng niệm của đơn vị để tưởng nhớ đến những người đồng đội đã từng cùng một thời vào sinh ra tử trên nhiều chiến trường ác liệt. Tham gia chiến đấu trên mặt trận Tây Nam những năm 1979, ông Thi cùng đồng đội của mình đã giành được nhiều chiến thắng vẻ vang. Đã gần 40 năm trôi qua, giờ đây chân đã chậm, mắt đã mờ nhưng trong hàng trăm tấm bia với hàng nghìn tên tuổi liệt sĩ, ông Thi vẫn nhớ tìm đến đúng tên 22 liệt sĩ là người thân và đồng đội của mình đã hy sinh anh dũng.
Trong tâm trạng xúc động Cựu chiến binh Bùi Đình Thi tâm sự: “ Trong trận Lò Gò của Tây Ninh đi trinh sát chuẩn bị cho chiến dịch E28, không may đoàn trình sát của chúng tôi vào làm địa hình xong rồi khi rút ra thì bị vướng mìn. Lúc đó hy sinh tại chỗ 3 đồng chí còn hầu hết là bị thương, tôi cũng bị thương nhẹ trận đó, sau khi bị thương tôi đi thứ 3, ông anh tôi quay trở lại ôm lấy tôi, trao lại bản đồ, địa bàn cho tôi và chỉ có nói là “ Thi ơi tôi không sống được nữa rồi” thế là anh tôi hy sinh. Đấy là những dấu ấn đầu tiên mà tôi thấy sự hy sinh của các anh vô cùng ác liệt, nhưng chính sự hy sinh đó đã đem lại độc lập tự do cho Tổ quốc đêm nay”.
Nhà tượng niệm của Sư đoàn Đồng Bằng xây dựng từ năm 2004 được đặt ở vị trí trang trọng, có quy mô lớn và thiết kế đặc biệt. Gần 14.000 tên tuổi của liệt sĩ đã hy sinh trong các thời kì kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc đều được khắc ghi trên 220 tấm bia gắn lên tường bao quanh nhà tưởng niệm. Nơi đâu cũng có tên tuổi của các anh, để mỗi ai đến thăm đều có chung một cảm nhận rưng rưng, xót xa bởi những năm tháng chiến tranh đất nước đã mất đi biết bao người con ưu tú.
Binh nhất Nguyễn Ngọc Hồng Anh-Tiểu đoàn 18, Sư đoàn Đồng Bằng, Binh đoàn Tây Nguyên tâm sự:“ Tôi nhớ lần đầu tiên đến đây, tôi rất xúc động trước các bia tưởng niệm ghi tên hàng nghìn anh hùng liệt sĩ đã hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc từ đó tôi nhận thấy tôi cần phải phấn đấu học tập, rèn luyện để hoàn thành tốt các nhiệm vụ trong thời gian tại ngũ”
Đối với cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn Đồng Bằng, Nhà tưởng niệm là nơi thiêng liêng, ghi dấu những năm tháng chiến đấu, hy sinh anh dũng của bao thế hệ cha anh đi trước, đã trở thành địa điểm để giáo dục giá trị truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Vào những ngày lễ lớn trong năm, đơn vị luôn đến tưởng niệm các liệt sĩ để báo cáo thành tích đã đạt được và đưa ra những lời hứa quyết tâm xây dựng đơn vị vững mạnh.
Cựu chiến binh Lê Văn Lan-Nguyên Phó sư đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Sư đoàn Đồng Bằng, Binh đoàn Tây Nguyên kể lại:“ Sau khi Sư đoàn được lệnh di chuyển từ phía Bắc vào phía Nam thì nguyện vọng của cán bộ, chiến sĩ trong toàn Sư đoàn muốn xây dựng một nhà bia tưởng niệm để tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ. Cán bộ chiến sĩ quyết tâm quyên góp và được các địa phương nhân dân đồng cấp ủng hỗ và hỗ trợ để xây dựng nên nhà bia tưởng niệm”
Trao đổi với chung tôi Đại tá Nguyễn Kim Lợi-Phó Chính ủy Sư đoàn Đồng Bằng, Binh đoàn Tây Nguyên cho biết:“ Quá trình xây dựng và tôn tạo cũng như củng cố đài tượng niệm liệt sĩ của sư đoàn luôn luôn được chăm sóc chu đáo chính nơi đây là nơi tuyên truyền những giá trị đích thực những gương anh hùng điển hình của Sư đoàn trong các cuộc kháng chiến chống pháp, chống Mỹ cũng như là biên giới Tây Nam”
Mỗi tên tuổi liệt sĩ khắc ghi trên bia tưởng niệm là một sự mất mát lớn lao, hàng nghìn tên tuổi liệt sĩ nơi đây đã khắc ghi lại cho những thế sau biết về những hy sinh và những chiến công oanh liệt của dân tộc. Nhà tượng niệm là nơi về nguồn của đồng đội năm xưa, là niềm tự hào về thế hệ cha anh đi trước, là động lực thắp lên quyết tâm cho cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn Đồng Bằng hôm nay và mai sau…/.
Hải Nhuận (Quốc Phòng VN)