Nghệ nhân có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự tồn tại và phát triển của các di sản văn hóa phi vật thể. Họ là người trực tiếp tham gia sáng tạo, lưu giữ, truyền dạy và phát huy giá trị văn hóa từ thế hệ này sang thế hệ khác. Hiểu được vai trò quan trọng này, tại làng Jut 1, xã Ia Dêr, huyện Ia Grai có một người nghệ nhân tên Rơ Châm Tih vẫn ngày đêm lặng lẽ giữ hồn văn hóa truyền thống của người Jrai trong nhịp sống Tây Nguyên đầy màu sắc.

Những ngày này, nghệ nhân Rơ Châm Tih đang tất bật hoàn thiện những công đoạn cuối cùng của việc trang trí cây nêu để chuẩn bị tham gia Festival văn hoá cồng chiêng Tây Nguyên tại Gia Lai năm 2018. Đối với nghệ nhân Rơ Châm Tih hay những người Jrai khác, cây nêu vừa là hình tượng nghệ thuật kiến trúc, vừa là biểu tượng tâm linh không thể thiếu trong các lễ hội long trọng. Chính vì vậy, từng chi tiết đều được đôi bàn tay tài hoa của người nghệ nhân tỉ mỉ thực hiện.
Nghệ nhân Rơ Châm Tih- Làng Jut 1, xã Ia Dêr, huyện Ia Grai cho biết: “Mình trang trí cây nêu để thần linh biết đến. Mình làm cho đẹp để tất cả dân làng cầu mong có cơm ăn, lúa tốt’.
Nhắc đến nghệ nhân Rơ Châm Tih, ở xã Ia Dêr này không ai là không biết. Ông nổi tiếng khắp vùng bởi đam mê giữ gìn văn hoá truyền thống và tài chế tác, sử dụng nhạc cụ dân tộc. Chỉ với một con dao và những thứ sẵn có của rừng như tre, nứa, bầu hồ lô, dây mây… những nhạc cụ như đàn Ching Kok, Tơ Rưng, Kní, Krông Pút, Đàn Goong… cứ thế thành hình. Đến nay, Nghệ nhân Rơ Châm Tih đã có hơn 30 năm thả hồn mình trong sự nghiệp chế tác, lưu giữ các nhạc cụ dân tộc của đồng bào Jrai.
Bên cạnh đó, nghệ nhân Rơ Châm Tih còn gánh trên vai mình trách nhiệm của người truyền lửa, ông luôn sẵn sàng truyền dạy cho những ai yêu thích tìm hiểu về văn hóa truyền thống này.
Anh Rơ Châm Phê – Làng Jut 1, xã Ia Dêr, huyện Ia Grai nói: “Trong làng các thanh niên đến đây học cũng nhiều. Làng tôi rất mong muốn dân tộc Jrai giữ lại bản sắc dân tộc của mình cho thế hệ trẻ mai sau”.
Ít ai ngờ, người đàn ông mang dáng vẻ thô mộc này lại là người mang văn hoá, âm nhạc của Jrai vượt qua cả những nếp nhà rông để đến với bạn bè quốc tế. Âm nhạc mà nghệ nhân Rơ Châm Tih mang tới những chương trình nghệ thuật quốc tế là thứ âm nhạc mang âm hưởng núi rừng Tây Nguyên, sinh ra từ cuộc sống lao động nguyên sơ nên dễ rung động, dễ đi vào tâm hồn người thưởng thức. Đó là thứ âm nhạc trong suốt, có sẵn trong tiềm thức nên khán giả dù không hiểu tiếng Jrai nhưng vẫn hiểu điều ông muốn nói. Và, đó cũng chính là nguồn cội mà con người hiện đại muốn tìm về.
Nghệ nhân Rơ Châm Tih – Làng Jut 1, xã Ia Dêr, huyện Ia Grai cho biết: “Minh đi các nước như Australia, Hà Lan, Đức, Anh… mình được đi trình diễn như vậy là đại diện cho 1 làng, đại diện cho tỉnh và nước Việt Nam đem giới thiệu văn hóa như vậy mình thấy rất vui để người ta biết đến, họ rất thích”.
Những nghệ nhân như Rơ Châm Tih tựa những mạch ngầm chảy da diết, lưu giữ lại những nét văn hóa đặc trưng của người Jrai. Trong từng vật dụng, từng tiếng đàn của họ, là linh hồn dân tộc sẽ sống mãi qua những bước thăng trầm của thời gian, để hiển hiện sinh động trong đời sống hiện đại hôm nay và ngày mai.
Nhâm Dung, Duy Linh