Cà phê là một trong những cây trồng chủ lực của tỉnh Gia Lai và có đóng góp lớn cho ngành xuất khẩu, chế biến của tỉnh. Vì vậy trong những năm gần đây tại nhiều địa phương đã thực hiện các mô hình trồng, chăm sóc cà phê theo các tiêu chuẩn nhằm thay đổi tập quán sản xuất và hướng đến xây dựng thương hiệu cà phê sạch góp phần nâng tầm giá trị hàng hóa, mang lại thu nhập ổn định cho người dân. Ghi nhận từ mô hình cà phê VietGAP tại xã Ia Krêl, huyện Đức Cơ.
Ông Lê Hải Thành, thôn Ia Gôn, xã Ia Krêl, huyện Đức Cơ là một trong những thành viên tham gia mô hình sản xuất cà phê theo mô hình VietGap được xã phối hợp với công ty chế biến cà phê thực hiện. Ông đã được tập huấn, hướng dẫn khoa học, kỹ thuật từ chăm sóc và thu hoạch cà phê theo các tiêu chuẩn quy định. Từ đó, ông áp dụng vào 4 ha cà phê của gia đình, nhờ vậy cây trồng sinh trưởng, phát triển và cho năng suất cao.
Ông Thành cho biết: “Mấy năm trước đây mình dùng phân hóa học nhiều nên sự phát triển của cây công nghiệp cũng có hạn. Nay chuyển sang bón phân theo khuyến cáo các tổ tư vấn, sử dụng phân vi sinh cải tạo lại nguồn đất cho cây phát triển. Thực hiện chương trình VietGap tạo bồn đào rãnh bỏ phân vi sinh để tạo nền đất.”
Người dân thực hiện sản xuất cà phê theo tiêu chuẩn VietGAP là phải tuân thủ các quy trình sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; quy trình thu hoạch, chế biến, bảo quản, xuất bán về thời gian cách ly, thu hoạch, sàng tạp chất, xát cà phê, đóng bao, bảo quản,… Cùng với đó, mỗi thành viên còn xây dựng hồ sơ ghi chép để có thể truy xuất được nguồn gốc sản phẩm và những thông tin cần thiết trong quá trình sản xuất, sơ chế và xuất bán sản phẩm. Vì thế, thói quen sản xuất truyền thống của người dân đã thay đổi theo hướng khoa học hơn.
Anh Nguyễn Thái Hiệu, thôn Ia Gôn, xã Ia Krêl, huyện Đức Cơ cũng nói: “Vào mô hình cà phê VietGAP phải đúng tiêu chuẩn VietGAP đề ra. Những hộ nông dân đã vào tổ hợp tác thì sẵn sàng làm được. Làm theo tiêu chuẩn VietGAP thì từ phơi phóng đến chất lượng, phơi vào bao mình phải làm đảm bảo cẩn thận.”
Trên địa bàn xã Ia Krêl, huyện Đức Cơ hiện có 67 hộ sản xuất cà phê theo mô hình VietGAP với diện tích 100 ha. Sau gần 2 năm triển khai mô hình đã giúp nông dân thay đổi tập quán canh tác cũng như góp phần nâng cao thương hiệu cà phê trên địa bàn xã. Đồng thời, liên kết sản xuất hướng đến thành lập hợp tác xã để xây dựng chuỗi giá trị hàng hóa từ sản xuất đến chế biến.
Ông Siu Luynh, Chủ tịch UBND xã Ia Krêl, huyện Đức Cơ cho biết: “Xã tiếp tục duy trì sản phẩm sạch và an toàn, vì đây là hướng chung của thế giới và nâng lên từ tổ hợp tác lên thành hợp tác xã để có những chính sách lớn của Nhà nước. Đồng thời cũng là cơ sở pháp lý để hợp tác xã làm việc từ cơ sở thu mua.”
Trong những năm đầu triển khai mô hình sản xuất cà phê theo mô hình VietGAP trên địa bàn xã Ia Krêl, huyện Đức Cơ vẫn còn gặp nhiều khó khăn, bỡ ngỡ từ sản xuất đến thu mua. Trước thực tế như vậy, chính quyền địa phương đã có những định hướng nhằm khắc phục những vướng mắc để tiếp tục xây dựng mô hình sản xuất đảm bảo theo tiêu chuẩn chất lượng, hướng đến sự phát triển bền vững cho cây trồng chính của địa phương.
Thúy Diện, R’Piên