Nhằm đánh giá tình hình phát triển, sản xuất, kinh doanh Hồ tiêu cũng như tìm giải pháp tháo gỡ những khó khăn và hướng phát triển cây Hồ tiêu trong thời gian đến. Ngày 8/5 đồng chí Kpă Thuyên – Tỉnh ủy viên – PCT UBND tỉnh cùng đại diện Sở NN&PTNT, Sở Khoa học và Công nghệ, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Gia Lai đã có buổi là việc tại huyện Chư Pưh và Chư Sê.
Theo báo cáo của hai huyện Chư Pưh và Chư Sê từ năm 2015 đến nay trên địa bàn hai huyện tổng diện tích tiêu chết là 1.017 ha. Trong đó huyện Chư Pưh là 854 ha, chết do già cỗi 212,5 ha, sâu bệnh hơn 319 ha và chết do hạn hán bão lũ 321 ha. Riêng Chư Sê có tỷ lệ diện tích cây Hồ Tiêu chết ít hơn với 163,2 ha, chết do già cỗi 67 ha, sâu bệnh hơn 93 ha, chết do hạn hán 2,7 ha. Trước tình hình cây Hồ tiêu chết với diện tích lớn các huyện đã tập trung chỉ đạo các phòng chức năng phối hợp cùng với các Sở NN&PTNT, Sở Khoa học và Công nghệ và Trung tâm nghiên cứu cây Hồ tiêu, tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tiêu chết. Nguyên nhân chủ yếu: Do biến đổi khí hậu, nắng hạn kéo dài, vườn cây không có cây che bóng dẫn đến suy giảm sinh trưởng. Kết hợp với các loại nấm và tuyến trùng tấn công không thể phục hồi. Bên cạnh đó, nhiều vườn cây canh tác lâu năm, người dân lạm dụng phân hóa học để tăng năng suất dẫn đến đất bị chai hóa và kháng thuốc. Để khắc phục thiệt các huyện đã quy hoạch lại diện tích trồng cây Hồ tiêu và chuyển đổi sang trồng một số cây khác như; cây ăn quả có múi, Sầu Riêng, mít Thái, bơ Booth, Chanh leo và cây dược liệu… Huyện Chư Sê chuyển đổi 81,6 ha, Chư Pưh 870 ha. Bên cạnh đó người dân cũng tự phát trồng tiêu Lốt và Sở NN&PTNT cho một công ty trồng thử nghiệm trồng Sachi tại Chư Sê là 3 ha, và tự phát tại Chư Pưh 300 gốc.
Qua kiểm tra thực trạng thực trạng các cây trồng chuyển đổi cũng như qua báo cáo đánh giá của các ngành chức năng về thực trạng tiêu chết cũng như chuyển đổi các cây trồng thay thế, đồng chí Kpă Thuyên – PCT UBND tỉnh yêu cầu các huyện rà soát lại diện tích già cỗi, hạn hán, phân bón giả để khắc phục đất và tái canh lại cây Hồ tiêu. Phân loại nguyên nhân để chuyển đổi cây trồng và trồng cây gì phải gắn liền với đơn vị doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm. Tránh tình trạng người dân tự phát ồ ạt. Đối với những diện tích tiêu còn lại, tuyên truyền cho người dân nhận biết được triệu chứng sâu bệnh, bón phân đúng liều đúng thời vụ. Áp công nghệ tưới nước tiết kiệm, xây dựng quy trình trồng cây Hồ tiêu theo tiêu chuẩn Viet Gap. Trồng xen canh cây gì vừa mang lại hiệu quả kinh tế và che phủ tốt, không cạnh tranh dinh dưỡng và lây bệnh chéo. Xác định cây Hồ tiêu đầu dòng theo dõi, đánh giá chất lượng và nhân giống. Đối với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần quản lý chặt các tổ chức cá nhân triển khai mô hình để bán giống, thường xuyên thanh kiểm tra các hoạt động bán phân bón giả và cây giống trôi nổi trên địa bàn.
Riêng đối với diện tích cây tiêu Lốt và cây Sa chi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kpă Thuyên yêu cầu hai huyện cùng Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiểm soát và cho dừng lại ở mức độ trồng thử nghiệm trên diện tích hiện tại. Không để người dân mở rộng diện tích vì đây là hai loại cây trồng mới chưa nằm trong danh mục cây được Bộ NN & PTNT cho phép./.
Duy Linh