Có lẽ văn hóa truyền thống là một trong những nội dung thường được quan tâm trong những dịp Tết đến Xuân về. Trong bối cảnh phát triển và hội nhập toàn cầu như hiện nay, việc gìn giữ và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc là một trong những nhiệm vụ được các địa phương trên địa bàn tỉnh chú trọng thực hiện. Với đặc thù của một địa phương có đông đồng bào Jrai sinh sống, thời gian qua, huyện Chư Pưh luôn chú trọng việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, trong đó có văn hóa cồng chiêng bằng nhiều cách làm hiệu quả.

Làng Lei Djiếk, thị trấn Nhơn Hòa là một trong những điểm sáng về việc bảo tồn văn hóa cồng chiêng trên địa bàn huyện Chư Pưh. Với ý nghĩa quan trọng và linh thiêng, cồng chiêng luôn có mặt trong mọi nghi lễ quan trọng của dân làng. Hiện làng có 1 bộ cồng chiêng, gồm 15 chiếc thuộc quyền sở hữu chung của làng. Đặc biệt, nhờ chú trọng công tác truyền dạy cho thế hệ trẻ nên không chỉ các nghệ nhân mà phần lớn mọi người trong làng đều biết chơi cồng chiêng kể cả các em nhỏ.
Em Siu Thanh – Thôn Plei Diejk, thị trấn Nhơn Hòa, huyện Chư Pưh, Gia Lai nói: “Em học đánh chiêng từ năm lên 6 tuổi, bác của em đã dạy cho em. Đến nay, em đã đánh thành thạo nhiều bài chiêng, hiện nay em cùng với các nghệ nhân trong làng dạy đánh cồng chiêng cho lớp trẻ để cồng chiêng của dân tộc em được ngân xa”.
Nghệ nhân Siu Cheng – Thôn Plei Diejk, thị trấn Nhơn Hòa, huyện Chư Pưh cho biết: “Bà con dân làng rất vui khi việc luyện tập cồng chiêng được lứa tuổi thanh, thiếu niên hăng hái tham gia. Trong thời gian qua, chúng tôi đã cố gắng tổ chức luyện tập 1 tuần 1 lần cho các cháu, để giữ gìn bài chiêng từ xưa mà những người già làng truyền lại cho thế hệ chúng tôi; và chúng tôi tiếp tục tập lại cho lứa tuổi thanh thiếu niên để giữ được những bài chiêng, giữ được nét văn hóa truyền thống của dân tộc Jrai mình”.
Trên địa bàn huyện Chư Pưh hiện có 51 nghệ nhân, có 34 bộ cồng chiêng, tập trung nhiều nhất ở các xã Ia Le, Ia Dreng, thị trấn Nhơn Hòa… Từ năm 2015 đến nay phòng Văn hóa-Thông tin huyện đã phối hợp tổ chức 6 lớp dạy cồng chiêng cho gần 200 thanh thiếu niên. Sau mỗi khóa học, các em đều nắm vững được các thao tác cơ bản và đánh thành thạo từ 5 bài chiêng truyền thống trở lên. Tại các xã, thị trấn, đều duy trì việc tập luyện và biểu diễn của các đội cồng chiêng người lớn và đội cồng chiêng thanh thiếu niên. Đặc biệt, hàng năm, huyện đều tổ chức Hội thi Văn hóa – Cồng chiêng và thu hút nhiều nghệ nhân tham gia. Với việc tạo được không gian cồng chiêng khá nguyên bản, hoạt động này đã tạo điều kiện cho các nghệ nhân có điều kiện giao lưu, học hỏi lẫn nhau trong việc giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống của dân tộc. Những việc làm này càng trở nên có ý nghĩa thiết thực hơn bao giờ hết trước nguy cơ văn hóa cồng chiêng nói riêng, bản sắc văn hóa dân tộc của người Jrai bị mai một đi do một bộ phận không nhỏ giới trẻ người DTTS đang không mấy mặn mà với các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình.
Ông Nguyễn Viết Mạnh – Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin huyện Chư Pưh, Gia Lai cho biết: “Huyện luôn quan tâm đến công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc, xem đây là nhiệm vụ quan trọng không chỉ để giữ gìn nét đẹp văn hóa của các dân tộc mà còn là điều kiện để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội, góp phần củng cố về an ninh chính trị trên địa bàn huyện. Trong thời gian tới, Phòng Văn hóa sẽ tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số khơi dậy truyền thống đoàn kết, ý thức trách nhiệm trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc, trong đó có văn hóa cồng chiêng”.
Để bảo tồn, phát huy di sản – không gian văn hóa Cồng chiêng, cần có sự chung tay của các cấp các ngành, vận động nhân dân tham gia thực hiện công tác bảo tồn, phát huy không gian văn hóa Cồng chiêng và các lễ hội, đặc biệt là các xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Hy vọng rằng, với những giải pháp đồng bộ, nét đẹp văn hoá Cồng chiêng của đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Chư Pưh sẽ mãi lưu truyền cho con cháu đời sau./.
Lê Trang