Quần thể di tích Tây Sơn Thượng Đạo gồm 18 di tích đã được công nhận Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia từ năm 1991. Hiện nay, quần thể di tích này nằm trải dài trên một vùng rộng lớn, chủ yếu tập trung tại thị xã An Khê và 3 huyện KBang, Đăk Pơ, Kông Chro. Trong đó, tiêu biểu như di tích Lũy An Khê, An Khê Trường, An Khê Đình, miếu Xà, gò Chợ, vườn Mít, cánh đồng Cô Hầu, kho tiền và nền nhà Ông Nhạc… Ngoài ra, còn một số di tích đã dần biến mất do bị người dân xâm hại làm đất sản xuất.

Ông Lê Đại Lượng, Trưởng Ban nghi lễ An Khê đình – An Khê trường, Khu di tích Tây Sơn Thượng đạo cho biết:  “Những người dân hiện đang sống ở đất An Khê rất tự hào, được nhà nước công nhận là khu di tích lịch sử quốc gia cũng như lịch sử các đời đã được nhà nước công nhận, dân ở đây rất tự hào. Cũng như toàn dân sẽ đóng góp để xây dựng di tích ngày càng khang trang, đẹp hơn ai cũng mong muốn di tích lịch sử ngày càng phát triển hơn, khang trang hơn, về quy mô thì không chỉ trong huyện mà cả tỉn cả nước đều biết đến di tích lịch sử đây”.

Dù còn nhiều khó khăn, song từ sau khi được công nhận là Di tích Lịch sử-Văn hóa cấp quốc gia đến nay, các địa phương đã nỗ lực trùng tu, tôn tạo nhằm giữ gìn và phát huy giá trị của quần thể di tích Tây Sơn Thượng đạo.

Cụ thể, năm 2007, Bảo tàng Tây Sơn Thượng đạo được xây dựng với tổng kinh phí gần 4 tỷ đồng nhằm trưng bày những di vật liên quan đến cuộc khởi nghĩa Tây Sơn. Vào mùng 4 tháng Giêng âm lịch, năm nào nơi đây cũng tổ chức kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa. Bên cạnh đó, An Khê Trường và An Khê Đình là nơi thờ thành hoàng làng và 3 anh em nhà Tây Sơn vẫn luôn duy trì sinh hoạt theo tục lệ truyền thống của người dân địa phương.

Đặc biệt, từ giữa năm 2014, Đoàn khảo cổ học Việt Nam – Nga đã tiến hành khai quật di tích Gò Đá và Rộc Tưng, phát hiện nhiều cổ vật thuộc thời kỳ Đồ đá cũ ở thung lũng An Khê, hé lộ thông tin giá trị về đời sống của người tiền sử, khơi dậy tiềm năng để phát triển thành khu du lịch văn hóa, lịch sử ở địa phương.

Ông Nguyễn Xuân Hồng, xã Xuân An, thị xã An Khê cho biết: “Di tích khảo cổ đây là trở thành một khu du lịch, thì bà con ở đây cũng đồng tình ủng hộ. ủng hộ với tính chất tinh thần chứ không phải bằng tiền, bằng bạc”

Nhằm giới thiệu quảng bá hình ảnh và các giá trị của quần thể di tích Tây Sơn Thượng đạo, đề xuất và bàn các giải pháp bảo tồn, phát huy những giá trị thuộc di tích, kêu gọi đầu tư vào khu du lịch, quy hoạch phát triển quần thể di tích này, tạo điểm nhấn cho du lịch Gia Lai trong thời gian tới, UBND tỉnh Gia Lai có kế hoạch phối hợp với Viện Hàn Lâm Khoa học Việt Nam, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “ Tây Sơn Thượng đạo trong khởi nghĩa Tây Sơn”. Hội thảo dự kiến diễn ra trong 02 ngày 23 – 24/11/2017, tại thị xã An Khê.

Ông Nguyễn Kim Quang, Phó Chủ tịch UBND thị xã An Khê cho biết:  “Khẳng định vị trí, vai trò của vùng đất Tây Sơn Thượng đạo đặc biệt ngày nay là vùng đất An Khê trong phong trào khởi nghĩa Tây Sơn mà anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ lãnh đạo. Thông qua cuộc hội thảo ngoài khẳng định vị trí vai trò của vùng đất An Khê như thế, cùng với những hiện vật di chỉ, di tích văn hóa lịch sử  cùng với giá trị lịch sử của vùng đất An Khê để giúp cho địa phương trong quá trình định hướng phát triển trong thời gian đến, đặc biệt là về vấn đề du lịch, thu hút khách phương xa”.

Bích Thủy,  Đặng Trà