Trước tình trạng tiêu đen chết nhiều, giá thành xuống thấp nên thời gian gần đây người dân ở một số địa phương trên địa bàn tỉnh Gia Lai bắt đầu đổ xô mua giống tiêu lốt về trồng vì nghe lời đồn thổi về giá trị kinh tế cao. Đây được xem là một hướng đi mới cho bà con trong tình hình thị trường tiêu truyền thống có nhiều biến động như hiện nay, tuy nhiên theo khuyến cáo đây là hướng đi khá mạo hiểm bởi giá trị của loại cây trồng này, cũng như đầu ra cho sản phẩm vẫn chưa rõ ràng. Phóng sự được thực hiện tại Chư Sê, một trong những địa phương có số lượng người dân trồng loại tiêu này tương đối nhiều.
Là một trong những xã viên đầu tiên của Hợp tác xã sản xuất thương mại và dịch vụ nông nghiệp tiêu Chư Sê tham gia trồng thử nghiệm giống tiêu lốt, hiện gia đình ông Hoàng Ngọc Thạch ở thôn Bầu Zút, thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê có 600 trụ tiêu lốt đang sinh trưởng, phát triển bình thường. Mặc dù được sản xuất theo quy trình khép kín và có đầu ra đảm bảo nhưng ông Thạch cũng chưa dám mở rộng diện tích tiêu lốt vì lo ngại về đầu ra của sản phẩm.
Ông Thạch cho biết: “Tôi tham gia trồng tiêu lốt này từ 10/2015, trong quá trình trồng cây phát triển ổn, sinh trưởng tốt vì được chăm sóc theo quy trình hướng tới tiêu sạch. Mở rộng diện tích hay khong tùy thuộc vào quy trình sản xuất và đầu ra của sản phẩm. Nếu Hợp tác xã có nhu cầu và đảm bảo được đầu ra của sản phẩm thì mình sẽ tiếp tục mở rộng, còn nếu không thì tạm thời làm chừng này thôi”.
Cũng tham gia trồng 600 trụ tiêu lốt và cam kết chăm sóc theo quy trình khép kín mà Hợp tác xã đưa ra, gia đình anh Nguyễn Văn Nghi ở thôn Klah Nhân, xã Ia Blá tìm tới tiêu lốt như một cứu cánh vì vài năm trở lại đây giống tiêu truyền thống gia đình anh trồng lâu nay đều bị bệnh chết hết.
Anh Nguyễn Văn Nghi-Thôn Klah Nhân, xã Ia Blá, huyện Chư Sê cho biết: “Trước làm tiêu truyền thống nhưng chết quá và nên được HTX giới thiệu giống tiêu mới. Trong quá trình chăm sóc thì cây phát triển tốt, giống cây khỏe hơn, lên tới đâu thì ra trái đến đấy. Với người nông dân thì có nguồn thu quanh năm, hay hơn tiêu tròn. Tuy nhiên đầu ra còn hạn chế vì trên thị trường có nhiều người trồng trôi nổi”.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu, vì một số đặc tính của tiêu lốt như mật độ trồng dày hơn tiêu truyền thống, thời gian thu hoạch quanh năm…nên hiện có một số người dân không phải thành viên Hợp tác xã cũng đổ xô trồng giống tiêu mới này.Tuy nhiên, theo khuyến cáo người dân không nên trông tự phát tiêu lốt vì thị trường đâu ra chưa ổn định.
Ông Nguyễn Đức Trọng:
Bên HTX làm 1 quy trình khép kín có nghĩa là ký họp đầu học cũng cấp giống đầu vào và bao tiêu đầu ra, sản xuất trên cơ sở liên kết chứ khong tự phát với sản lượng và diện tích nhất định. Một số hộ dân trồng tự phát bên ngoài thì chúng tôi khuyến cáo là hiện tại đầu ra của cây này chưa ổn định, khuyến cáo bà con không nên trồng. Đa phần mua giống từ các đơn vị nhỏ lẻ, qua mạng xã hội, qua internet, có nghĩa là nguồn giống không đảm bảo dẫn đến chết rất nhiều và thiệt hại kinh tế cho họ rất lớn. Đa phần tin theo lời hứa của người bán giống và không có tính bảo đảm và ổn định.
Hợp tác xã sản xuất thương mại và dịch vụ nông nghiệp tiêu Chư Sê bắt đầu đưa cây tiêu lốt vào quy trình sản xuất từ năm 2015 với một số lượng hạn chế khoảng 3 ha. Toàn bộ xã viên trong hợp tác xã đều sản xuất đúng theo một quy trình và có thị trường đầu ra đảm bảo với giá khoảng 40.000/kg tươi và 140.000/kg khô. Đây là giống cây trồng còn đang trong quá trình trồng thử nghiệm, bước đầu nhận thấy cây phát triển tốt, phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng nơi đây. Tuy nhiên, do thị trường còn hạn chế bà con nông dân không nên mở rộng diện tích vì hiện thị trường tiêu thụ sản phẩm tiêu lốt rất hạn chế để đi vào vết xe đổ của các loại cây trồng khác, khi sản phẩm làm ra vượt quá nhu cầu của thị trường…
Lê Thư, Minh Trí