Từ nhiều năm nay, giới kinh doanh nông sản và gia vị khắp thế giới biết đến Việt Nam với tư cách của một nhà xuất khẩu hồ tiêu số 1 thế giới. Và Gia Lai là một trong những địa phương có diện tích hồ tiêu thuộc hàng lớn nhất trong cả nước.
Trước đây, Gia Lai chủ yếu là sản xuất tiêu đen và gần đầy để nâng giá trị cho hồ tiêu, tạo thêm thu nhập cho người nông dân, một số doanh nghiệp trong tỉnh đã chủ động thu mua tiêu chín và sản xuất tiêu đỏ, tiêu trắng.
Điểm khác biệt đầu tiên là thời điểm thu hái. Bởi hiện nay nhiều người tiêu dùng không chỉ chọn dùng tiêu Gia Lai mà còn hướng đến những sản phẩm tiêu cao cấp hơn đó là tiêu đỏ và tiêu sọ.
Gia Lai đang vào thời điểm chính vụ thu hoạch tiêu. Mặc dù giá tiêu trong nước chỉ còn khoảng 105.000 – 110.000 đồng/kg. Thế nhưng nhiều nông dân không lo lắng lắm, bởi với họ tiêu sau khi thu hoạch phơi khô chờ giá cao mới đem bán. Không chỉ thế, họ còn có thể chọn cách hái lựa tiêu chín đỏ. Vì tiêu chín đỏ sau khi chế biến có giá cao gấp 3, gấp 4 lần giá tiêu đen khô. Thêm vào đó nhờ các công đoạn chế biến tiêu đỏ mà không ít lực lượng lao động lúc nông nhàn còn nâng cao thu nhập cho mình.
Chị Nguyễn Thị Liễn-Thôn Phù Cát xã Ia Vêr huyện Chư Prông cho biết: “Từ ngày có sản phẩm tiêu đỏ thì không chỉ tôi mà nhiều chị em người đồng bào nữa có thêm thu nhập. Làm tiêu đỏ toàn làm bằng thủ công thôi”.
Đây là những sản phẩm tiêu đỏ, tiêu sọ và tiêu đen. Giá trị của mỗi loại tiêu này khác nhau. Trong khi giá tiêu đen chỉ vào khoảng dưới 150.000 đồng/kg, thì tiêu sọ có giá bán ra là 400.000 đồng và tiêu đỏ là 600.000 đồng/kg. Mặc dù tiêu sọ và tiêu đỏ có giá cao gấp 3, 4 lần tiêu đen nhưng lại rất được người tiêu dùng lựa chọn. Bởi khác với tiêu đen còn lẫn với những hạt non, tiêu sọ cũng từ những quả xanh, người ta chờ cho chín sau đó đem về bỏ vỏ phơi khô. Còn để sản xuất tiêu đỏ phải để tiêu chín hoàn toàn (trên 90% số quả trong chùm) mới được thu hái, tiêu phải được chăm sóc bằng phân bón hữu cơ. Cứ 2kg tiêu chín cho 1kg tiêu hạt khô nhưng nếu thu xanh có thể lên tới 3,5-4kg tiêu xanh mới được 1kg tiêu khô.
Bà Phan Thị Tuyết-Ia Vêr-Chư Prông cũng cho biết: “Ở nhà tôi đã sản xuất ra tiêu đen mà hàng của tôi làm ra là hàng sạch, hàng an toàn nên tôi mới về chế biến ra thêm tiêu sọ và tiêu đỏ để đem đến tận tay người tiêu dùng. Song song với việc đó thì do hàng này làm toàn bằng thủ công nên tôi tạo nhiều công ăn việc làm cho nhiều người”.
Theo đánh giá của các chuyên gia mùi thơm ngon nhất là tiêu đỏ, kế đến là tiêu sọ rồi đến tiêu đen. Việc chăm sóc hữu cơ làm cho tiêu đỏ ngon nhất nhưng sản lượng tiêu đỏ cũng thấp , đó là lý do mà tiêu đỏ, tiêu sọ đắt hơn nhiều so với tiêu đen thông thường. Tuy nhiên để tốt nhất cho sức khỏe, dù giá khá cao nhưng tiêu đỏ vẫn là loại tiêu cung không đủ cầu./.
Vân Anh, Cao Duy