Hiện một số vùng ở tỉnh Phú Yên nông dân đang mất tiền tỷ vì vườn tiêu bị chết hàng loạt. Bệnh chết nhanh chết chậm trên cây tiêu vốn là nỗi ám ảnh của nông dân suốt thời gian qua. Xử lý hiện tượng tiêu chết hàng loạt đang là công việc cấp bách lúc này ở các vùng trồng tiêu ở Phú Yên.
Tiêu chết đột ngột
Người dân tìm cách cứu chữa vườn tiêu.
Lá xanh đột ngột chuyển sang vàng úa. Rụng lá. Chỉ còn trơ trọi thân cây khô đen.
Cây thì chết nhanh. Cây thì chết chậm.
Ngược xuôi tìm mọi cách để cứu chữa nhưng đến lúc này, người trồng tiêu ở tỉnh Phú Yên gần như bất lực. Tiêu chết hàng loạt. Ông Tạ Công Dương, xã Sơn Thành Tây, huyện Tây Hòa cho biết: “Nhà ai cũng bỏ tiền ra nhiều nhưng cuối cùng cũng chết. Vườn nhà tôi chết hết”.
Mọi năm, thời điểm này, nông dân dồn sức chăm sóc vườn tiêu để có tiêu thu hoạch vào giữa năm. Nhưng, bây giờ, ngay cả vườn tiêu cũng không giữ được, chẳng ai hy vọng gì vào vụ tiêu sắp tới.
Sau khi bỏ vào đây không ít thuốc trị bệnh cho tiêu, bây giờ, bà Lan chỉ biết mót lại số tiêu ít ỏi trên những cây tiêu đang chết dần. Những trụ tiêu chết sẽ phải phá bỏ để trồng lại, nghĩa là những nông dân này phải phá bỏ cả tài sản, công sức mà họ đã chắt chiu đầu tư nhiều năm qua. Cứ 1 sào 1000 m2, từ lúc trồng đến lúc thu lứa đầu tiên 4-5 năm, tiền đầu tư xấp xỉ 200 triệu đồng. Vậy mà nhiều gia đình mất trắng cả vườn tiêu, mất trắng hàng trăm triệu đồng.
Bà Lê Thị Lan, xã Sơn Thành Tây, huyện Tây Hòa nói: “Tiêu chết như thế này, mình cũng phải bươn chải đi làm thuê, làm mướn, trỉa bắp, trồng mì”…
Bệnh trên tiêu không phải là mới nhưng chưa lúc nào, hiện tượng tiêu chết lại lan nhanh, lan rộng như lúc này. 900 ha tiêu ở tỉnh Phú Yên thì đã có đến 150 ha bị chết kể từ sau đợt mưa lũ cuối năm ngoái đến nay. Con số này vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Một trong các nguyên nhân, chính là những hạn chế trong thoát úng ở vườn tiêu sau đợt mưa lũ kéo dài cuối năm ngoái.
ThS. Đặng văn Mạnh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật Phú Yên cho biết: “Hệ thống thoát nước rất quan trọng cho nên chúng tôi khuyến cáo bà con khai thông các mương , rãnh , tạo mương thoát nước, bên cạnh đó chúng ta quản lý chặt tuyến trùng hạ rễ , đây là một dịch hại”.
Những biện pháp hạn chế tình trạng tiêu chết đã được nông dân ráo riết thực hiện nhưng hiệu quả không đáng kể. Đó là chưa nói, không phải người trồng tiêu nào cũng nắm vững kỹ thuật canh tác. Nhiều trường hợp, tiền bỏ ra mua thuốc cứu chữa cho tiêu , tốn kém thì nhiều mà cuối cùng, cả vườn tiêu bị chết, đành phá bỏ. Đến bao giờ, sản xuất ở vùng trồng tiêu mới được ổn định? Băn khoăn này theo suốt người trồng tiêu ở Phú Yên nhiều năm qua mà vẫn chưa có câu trả lời.