Trên con thuyền độc mộc lênh đênh giữa dòng Pô Kô, chúng tôi đã được già Rơ Lan Pêng, làng Nú, xã Ia Khai – một chứng nhân cùng thời với anh hùng A Sanh kể cho nghe về câu chuyện ông và A Sanh chèo thuyền chở bộ đội đi đánh Mỹ. Giờ đây bến đò A Sanh trên dòng Pô Kô đã đi vào lịch sử, in đậm chiến công của quân, dân làng Nú…

Những khi nhớ con thuyền, dòng sông, ông lại khoan nhịp mái chèo xuôi theo miền ký ức để nhớ về một thời tuổi trẻ cống hiến cho cách mạng…

Bắt đầu biết đẽo thuyền từ những năm 1966, 1967, ông cũng không nhớ nỗi mình đã làm được 30 hay 40 chiếc thuyền cho cách mạng, cho A Sanh chèo lái trên sông đưa bộ đội ta đi chiến đấu… Giờ đây, tuy tuổi đã cao, nhưng cái đầu, cái tay vẫn không chịu ngơi nghỉ. Không còn đẽo thuyền hạ thủy trên dòng Pô Kô, ông tìm cho mình thú vui đẽo thuyền độc mộc mô hình, những lúc như vậy, ký ức lại tràn về…

Ông  Rơ Lan Pêng, làng Nú, xã Ia Khai, huyện Ia Grai, Gia Lai cho biết: “Thuyền mình đẽo đánh cả trận Chư Nghé nữa, mình làm cho bộ đội. Bến đò làng Típ không có thuyền, B52 phá hết, bộ đội nói làng mình làm cho thuyền dài 7 sải. Mình làm 5 ngày xong. Làng mình không đầu hàng, theo cách mạng đến cùng, sau giải phóng vui rồi, sướng rồi”.

Trên hành trình xây dựng kinh tế mới theo chủ trương di dân định canh, định cư của Đảng, Nhà nước, làng Nú cũng đang đổi khác từng ngày… Ngày nay, bến đò A Sanh đã được công nhận Di tích lịch sử cấp tỉnh. Điều đặc biệt, trên dòng sông lịch sử này, 2 năm trở lại đây diễn ra một hoạt động vô cùng thú vị thu hút khá đông du khách đến trải nghiệm, khám phá – đó là ngày hội đua thuyền độc mộc, cùng với liên hoan văn hóa cồng chiêng và phiên chợ nông sản…

Anh Phan Nhật Nam, du khách tỉnh Đăk Lăk nói: “Hội đua thuyền diễn ra rất sôi nổi và gay cấn, các tiết mục cồng chiêng rất thu hút. Có dịp tôi sẽ quay lại với  nơi này”
Dòng Pô Kô ngày thường yên ả là thế, vào cuộc đua, những con thuyền rẻ nước tung bọt trắng xóa đã làm dậy cả khúc sông. Việc tổ chức những hoạt động như thế này chính là giữ lại một nét đẹp văn hóa của dân tộc…

Sức hút của vùng đất này còn đến từ vẻ đẹp của những ngôi làng ẩn mình trong màu xanh ngút ngàn của cây trái, hay chỉ đơn giản là nắng, gió và vẻ đẹp hoang sơ của cỏ cây hoa lá – Biểu trưng cho sức sống muôn màu Tây Nguyên…

Chị Dương Thị Ái Vân – Du khách Hà Nội cũng nói: “Tôi thấy rất là ấn tượng, nhất là con người nơi đây – Một vùng đất thiên nhiên đầy nắng, gió nhưng rất đẹp, đặc biệt là đồi hoa cỏ tím này. Nếu có cơ hội tôi sẽ quay lại”.

Em Mao Phi Yến, làng Nú, xã Ia Khai, huyện Ia Grai, Gia Lai chia sẻ: “Địa phương em thì còn nhiều cảnh đẹp lắm, như là: Bến đò A Sanh, nơi ngày xưa anh hùng A Sanh hay đưa đón bộ đội, có thác Mơ chỗ làng Ét, thác đó nhìn đẹp lắm, mộng mơ luôn. Người Jrai em còn có món cơm lam, gà nướng, lá mì, còn có cá nhét đặc sản của que em nữa. Em mong muốn là mọi người đến đây thăm quan vẻ đẹp ở đây và mong mọi người quảng bá rộng rãi để nhiều người cùng biết đến quê em”…

Nơi vùng Bắc Tây Nguyên, có một dòng sông huyền thoại, dòng sông ấy đã đi qua chiều dài lịch sử, đi qua những cánh rừng, làng quê xanh ngát… Tìm về dòng Pô Kô là tìm về mạch nguồn quá khứ để hiểu thêm những giá trị, thành quả được bồi đắp cho cuộc sống hôm nay và mai sau. Để thấy hòa trong nhịp sống mới, bên dòng Pô Kô, vẫn như đâu đây vang vọng câu hát:…“A Sanh ơi đẹp mãi chiến công. Dòng Pô Kô sáng tên anh. Làng buôn ca hát ngợi tên anh”…

Song Nguyễn – Minh Thanh – Ksor Tuối – Minh Vũ