Nạn tự tử trong đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện nghèo KôngChro, chủ yếu tự tử bằng thắt cổ và uống thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ …liên tục gia tăng với số vụ xảy ra nhiều đến mức báo động. Điều đáng nói là nguyên nhân các vụ tự tử rất đơn giản nhưng nhiều người đã tìm đến cái chết không đáng có, để lại những gánh nặng cho gia đình và xã hội và làm ảnh hưởng rất lớn đến đời sống tinh thần của nhân dân nhưng cho đến nay vẫn chưa có biện pháp nào hữu hiệu để ngăn chặn tình trạng trên.
Trong căn nhà anh Đinh Lích kể từ khi vợ anh tự tử rồi chết lúc nào cũng trong không khí ảm đạm. Chiều hôm ấy cách đây hơn một năm, sau khi làm xong công việc, vợ chồng anh Lích cùng uống rượu với một số người khác tại rẫy. Trước đó, vợ chồng anh có xích mích nhỏ nhưng không đáng kể, đó như chuyện thường ngày trong cuộc sống vợ chồng. Sau khi uống rượu xong vào chiều hôm ấy, anh Lích và một số người cùng uống rượu về trước, đến tối thấy vợ chưa về, anh cầm đèn pin lên rẫy tìm thì bàng hoàng, thẩn thờ khi thấy vợ mình đã chết sau khi uống hết một chai thuốc diệt cỏ. Đứa con gái út của anh khi ấy chưa bỏ bú nhưng người mẹ vì một phút không kiềm chế được mình đã tự tử chết bỏ lại con thơ rất tội nghiệp. Với 6 đứa con còn nhỏ và mẹ già, từ ngày vợ anh Lích mất, cuộc sống của gia đình anh càng chồng chất khó khăn. Những đứa nhỏ sớm chịu cảnh thiếu hơi ấm của tình mẹ.
Cháu Đinh Bưh-Con của anh Lích nói: “Mẹ chết chúng cháu rất buồn, chúng cháu tìm mẹ không thấy, chúng cháu rất nhớ mẹ”.
Cái chết của chồng chị Đinh Prinh cũng đột ngột và có gì đó khó tin như cái chết của vợ anh Đinh Lích. Sáng hôm đó, chồng chị Prinh đòi mua xe máy, chị ngăn cản không cho mua vì gia đình quá khó khăn, sợ nợ nần thêm chồng chất. Thế rồi, tối hôm đó khi chị cùng các con mình qua nhà hàng xóm chơi, chồng chị sau khi uống rượu xong rồi thắt cổ tự tử tại bếp nhà mình rồi chết, bỏ lại vợ và 6 đứa con còn rất nhỏ và gia cảnh rất nghèo khó, khi ấy đứa út chưa được một tháng tuổi. Mỗi lần nhắc đến cha, mắt bé Hling lại rưng rưng. Thương đàn con nhỏ mất cha Chị Đinh Prinh, xã Đăk KơNing, huyện KôngChro thổ lộ: “Mình đâu có ngờ chồng mình giận mình rồi thắt cổ chết tức tưởi, đột ngột bỏ lại mình và các con thế đâu. Mình thấy tội nghiệp cho các con quá, tụi nó có biết gì đâu mà phải chịu cảnh cha mất sớm!”
Ở những vùng quê nghèo này, rất nhiều người có thói quen uống rượu bất kể vào thời gian nào. Nhiều người khi uống rượu nẩy sinh mâu thuẫn xích mích, thậm chí xích mích rất nhỏ với người khác, và vì những chuyện rất đơn giải khác nhưng khi uống rượu xong, rồi tự tử, tìm đến cái chết như một lối thoát gây nên sự mất mát, đau thương, tủi hờn và những gánh nặng với những vết thương lòng khó lành cho người thân gia đình.
Theo thống kê, từ năm 2010 đến nay trên địa bàn huyện KôngChro đã xảy ra đến 384 vụ tự tử, làm chết 72 người, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số. Hầu hết những người tự tử bằng thắt cổ thì đều chết, còn tự tử bằng uống thuốc sâu hay thuốc diệt cỏ thì tỉ lệ chết khoảng 20%. Mặc dù các ngành các cấp ở huyện KrôngChro đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền giúp người dân nâng cao nhận thức và triển khai nhiều biện pháp khác nhưng vẫn chưa ngăn chặn được nạn tự tử trong đồng bào thiểu số tại địa phương.
Ông Đinh Yang Hà- Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam huyện KôngChro cho biết: “Khi rượu chè xong va chạm giữa vợ chồng, anh em khi đó xảy ra tự tử. Rất đơn giản, trong thời gian qua mâu thuẫn trong gia đình, hay có người bị bệnh tật, chán nãn rồi chết. Một người chết cả họ mang rượu rất tốn kém cả hai ba chục triệu. Nhiều người nghĩ rất đơn giản, họ không nghĩ chết rồi để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội. Lâu nay chúng tôi đẩy mạnh tuyên truyền nhưng rất khó ngăn chặn nạn tự tử”.
Nạn tự tử đã gây bàng hoàng và làm rúng động cả một vùng quê nghèo này mà nguyên nhân xảy ra các vụ tự tử nghe như…đùa nhưng đã dẫn đến những cái chết một cách oan uổng, tức tưởi. Cần phải đẩy lùi các hủ tục lạc hậu và giúp bà con nâng cao nhận thức mới có thể hạn chế xảy ra nạn tự tử ở đây./.
Hà Đức-R’Piên