Khi ngọn gió vi vút trên những cánh rừng, mang theo hương đất trời báo hiệu Xuân đang về, những người phụ nữ Bahnar ở làng Đăk Giang lại rộn ràng chuẩn bị cho những ngày Tết ấm. Họ lựa những hạt bo bo tròn mẩy, phơi khô dưới nắng vàng, rồi cẩn thận giã nhỏ trong tiếng cười giòn tan. Trong mỗi ché rượu cần thơm nồng không chỉ có men rượu đậm đà mà còn có cả sự khéo léo và tình yêu của những người phụ nữ dành đối với quê hương.

Chị Đinh Thị Đách – Làng Đak Giang 2, xã Đông, huyện Kbang cho biết: “Chúng tôi sử dụng hạt bo bo, hạt cào và bắp để nấu rượu. Những nguyên liệu này sau khi thu hoạch về đem phơi khô, rồi đem nấu chín nguyên liệu; để nguội rồi rắc men lên. Tiếp theo trộn đều 2 nguyên liệu này lại với nhau, ủ 2 ngày, 2 đêm rồi bỏ vào từng ghè. Rượu được làm từ men tự nhiên rất ngon, có mùi thơm dịu nhẹ, uống không bị đau đầu.”

Những ché rượu cần không chỉ là thức uống mà còn là văn hóa, gói ghém trọn vẹn tinh thần đoàn kết và hiếu khách của người Bahnar. Sáng mùa Xuân ấm áp, bên bếp lửa bập bùng, những người phụ nữ Bahnar quây quần bên nhau, cùng nấu bo bo, ủ men và kể những câu chuyện vui buồn của năm cũ. Tiếng nói đùa hòa cùng âm thanh của núi rừng, lan tỏa khắp không gian. Ché rượu cần Đăk Giang không chỉ ủ men nồng từ hạt bo bo, hạt cào, hạt bắp mà còn ấp ủ cả tình đoàn kết và sự khéo léo của các chị em, làm nên một hương vị vừa quen thuộc, vừa đặc biệt đậm đà.

Đinh Thị Nghiêng – Làng Đăk Giăng 2, xã Đông, huyện Kbang chia sẻ: “Phải cùng nhau làm, người biết chỉ người chưa biết. Làm chung với nhau thì vui hơn. Mình cảm thấy rất vui và đoàn kết, chị em một người biết thì giới thiệu và bày cho các chị em khác cùng nhau làm cùng nhau phát triển. Người Bahnar chúng tôi làm một mình không vui làm thì sẽ cùng nhau làm, giúp chị em trong làng có thêm thu nhập. Chị em làm với nhau thì là chị em trong nhà bạn bè chia sẻ công việc với nhau. Xã hội ngày càng phát triển thì đòi hỏi mình cần phải hiểu biết nhiều hơn học hỏi nhiều hơn nhưng mà không được quên cái bản sắc văn hóa của dân tộc mình.”

Chất lượng rượu được bạn bè, người thân đánh giá cao nên vào năm 2022, các chị em phụ nữ Bahnar tại làng Đăk Giang quyết định thành lập Tổ hợp tác nông-lâm-thủ công mỹ nghệ Voi Rừng với 16 thành viên. Từ khi thành lập, thương hiệu rượu cần Đăk Giang không chỉ được biết đến trong vùng mà còn vươn ra các hội chợ và ngày hội du lịch do huyện và tỉnh tổ chức. Tổ hợp tác không ngừng cải tiến mẫu mã và nâng cao chất lượng sản phẩm, nhờ đó, mỗi năm bán được khoảng 600 ghè rượu. Đặc biệt, trong năm 2024, Tổ hợp tác Voi Rừng đã đạt giải Khuyến khích tại Cuộc thi Phụ nữ Gia Lai khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi số do Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Gia Lai tổ chức. Đây là động lực để chị em trong Tổ hợp tác tự tin bước tiếp trên con đường kinh doanh.

Chị Đinh Thị Đách – Làng Đak Giang 2, xã Đông, huyện Kbang bày tỏ: “Từ khi lập nhóm hợp tác sản xuất chúng tôi gắn kết hơn tình đoàn kết cộng đồng. Khi chị em khó khăn thì mình nắm bắt và hỗ trợ lẫn nhau, và kết nạp thêm những chị em còn khó khăn cũng như bà con có nhu cầu vào nhóm của chúng tôi.”

Không dừng lại ở rượu cần, Tổ hợp tác xã Voi Rừng còn mở rộng sản xuất, tạo ra các sản phẩm như trà dây rừng túi lọc và mật ong rừng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Năm 2023, hai sản phẩm tiêu biểu của Tổ hợp tác là rượu cần Đăk Giang và trà dây rừng túi lọc đã được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao cấp huyện. Đây không chỉ là dấu mốc quan trọng khẳng định chất lượng sản phẩm, mà còn mở ra cơ hội mới để các chị em phụ nữ Bahnar đưa đặc sản quê hương vươn xa hơn nữa.

Ông Đinh Hluốc – Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Đông, huyện Kbang cho biết: “Tổ hợp tác Voi Rừng đã truyền cảm hứng cho chị em và từ đó là chị em em cũng đã tạo được nhận thức cao và thay đổi được nếp nghĩ cách làm trong đồng bào dân tộc thiểu số và từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững. Những thành viên tổ hợp tác đều thoát nghèo trong năm nay.”

Cũng như nhiều buôn, làng ở Tây Nguyên, làng Đăk Giang 2, xã Đông, huyện Kbang đang đổi thay từng ngày. Sự đổi thay đó có những đóng góp tích cực của chị em phụ nữ và Tổ hợp tác Voi Rừng. Những sản phẩm truyền thống của Tổ hợp tác không chỉ mang hơi thở của rừng mà còn chứa đựng niềm tự hào và tình yêu quê hương. Sự thành công của Tổ hợp tác không chỉ góp phần nâng cao đời sống cho các thành viên mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ về tinh thần đoàn kết và ý chí vươn lên. Trên hành trình phát triển, những người phụ nữ Bahnar ở Đăk Giang không chỉ làm giàu cho bản thân mà còn gieo mầm hy vọng, gìn giữ văn hóa dân tộc để lan tỏa vẻ đẹp độc đáo của quê hương đến với muôn nơi.

Nhâm Dung – Minh Lý – R’Piên – Minh Trung