Huyện Đak Đoa có 18 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó trên 59% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Bahnar và Jrai. Huyện Đak Đoa đã huy động cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân để bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc, gắn với phát triển kinh tế – xã hội và phát triển du lịch ở địa phương. Huyện hiện có 113 bộ cồng chiêng và duy trì hoạt động của 126 đội cồng chiêng, với 467 nghệ nhân theo các loại hình trình diễn cồng chiêng ở các thôn, làng dân tộc thiểu số trên địa bàn. Đến nay, huyện đã tổ chức được 12 lớp dạy đánh cồng chiêng, múa xoang cho trên 615 học sinh tiểu học, trung học cơ sở và người dân trên địa bàn, giúp các thế hệ trẻ tiếp tục kế thừa, bảo tồn và phát huy giá trị của Không gian văn hóa cồng chiêng.

Em Saly – Thôn Piơm, thị trấn Đak Đoa, huyện Đak Đoa chia sẻ: “Em là một nghệ nhân múa xoang, em rất coi trọng những giá trị văn hóa về cồng chiêng, em thấy rất vui và vinh dự khi được mọi người biết đến những nhạc cụ và mua xoang”.

Huyện Đak Đoa còn chú trọng khôi phục và phát triển các ngành nghề thủ công truyền thống như đan lát, dệt thổ cẩm, tạc tượng, làm cối gỗ, làm men rượu… vừa tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân, vừa góp phần tạo điểm đến để phát triển du lịch cộng đồng. Bên cạnh đó, huyện đã chủ động thực hiện sưu tầm hiện vật văn hoá, phục dựng các lễ hội mang bản sắc văn hoá riêng của từng dân tộc trên địa bàn như: Lễ mừng lúa mới, Lễ cúng giọt nước, Lễ bỏ mả…nhằm bảo tồn, phát huy di sản văn hóa các dân tộc. Các hoạt động phục dựng lễ hội truyền thống đã được bà con đồng bào dân tộc thiểu số ở các thôn, làng tích cực hưởng ứng.

Già làng Nhêp – Làng Tul Đoa, xã Đak Smei huyện Đak Đoa chia sẻ: “Lễ mừng lúa mới là có từ ông cha thời xưa, đồng bào vẫn giữ lại truyền thống này và cúng hằng năm, cúng là để xin ông trời ban cho mưa màn thuận lợi để bà con sản xuất và truyền lại cho con cháu sau này và hướng về quê hương Bok Wừu và tiếp tục noi gương Bok Wừu để giáo dục con cháu”.

Đặc biệt, huyện Đak Đoa đã duy trì tổ chức hằng năm Ngày hội Văn hóa các dân tộc, gắn với Lễ hội Cỏ hồng và Phiên chợ hàng nông sản cùng với Giải chạy “Đồng hành cùng di sản văn hóa địa phương” đã thu hút đông đảo vận động viên và du khách trong và ngoài huyện tham gia trải nghiệm, khám phá vẻ đẹp của đồi cỏ hồng, rừng thông Glar, tìm hiểu di sản văn hóa của địa phương. Qua đó đãgiới thiệu, lan tỏa và quảng bá về vùng đất, sản vật, cảnh đẹp thiên nhiên và các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, các sản phẩm nông sản của đồng bào các dân tộc trong huyện đến với du khách.

Bà Trần Thị Tầm – Xã An Trung, huyện Kông Chro bày tỏ: “Tôi ở huyện Kông Chro, lần đầu tiến đến tham gia một lễ hội như thế này, nói chung là thấy rất là hoành tráng, quy mô tổ chức rất là đa dạng, ví dụ như là ca múa, đan lát. Đặc biệt đến đây có khu du lịch đồi cỏ hồng cảnh quan rất đẹp, nó cũng mang đậm nét đẹp của dân tộc, nét văn hóa của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên. Mình cũng sẽ tiếp tục đến và mời bạn bè đến tham quan Đak Đoa”.

Bên cạnh các loại hình văn hoá nghệ thuật dân gian, các di tích lịch sử cũng được huyện Đak Đoa quan tâm trùng tu, tôn tạo, trở thành điểm thu hút du khách đến tham quan. Đặc biệt, Di tích lịch sử Khu lưu niệm Anh hùng Wừu ở xã Đak Smei, là nơi trưng bày, giới thiệu truyền thống lịch sử của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân các dân tộc trong huyện, là điểm sinh hoạt cộng đồng; là “địa chỉ đỏ” để tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.

Đak Đoa cũng đang đẩy mạnh quảng bá sản phẩm du lịch, kêu gọi và tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp đầu tư vào các điểm du lịch hiện có như Công viên Đồi thông xã Glar, khu du lịch sinh thái hồ Ia Băng, du lịch cộng đồng tại xã Hà Đông và tại các xã có nghề thủ công truyền thống gắn với các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của đồng bào dân tộc Bahnar, Jrai.

Ông Đinh Ơng – Phó Chủ tịch UBND huyện Đak Đoa trao đổi: “Chúng tôi đã xác định là cần phải chọn lọc và phát huy những tinh túy để rồi từ đó kết hợp từ cái nền tảng tiếp tục phát huy được các giá trị văn hóa, trên cơ sở đó để xây dựng nền tảng để phát triển du lịch, mà muốn phát triển được du lịch thì phải khai thác được các giá trị tốt đẹp của văn hóa, các tinh hoaa văn hóa để mà thu hút được du khách đến tham quan, khám phá cũng như là tạo được tiền đề để phát triển đi lên”.

Huyện Đak Đoa đang tiếp tục triển khai thực hiện Dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ cơ sở vật chất, trang thiết bị văn hóa cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi để nâng cao mức hưởng thụ về văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, xây dựng quê hương Đak Đoa ngày càng giàu mạnh.

Ngọc Định – Phương An – Quốc Toản – Hồng viên