Quá trình 70 năm hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam (QHVN) gắn liền với lịch sử cách mạng dân tộc, từ Quốc dân Đại hội Tân Trào – Tiền thân của QHVN và cuộc Tổng tuyển cử ngày 06/01/1946 bầu ra QH khóa I, đến các khóa QH tiếp theo; khẳng định vai trò quan trọng của QH là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước CHXHCNVN. Trong 13 khóa của QHVN, Quốc hội khóa V (1975-1976) có một ý nghĩa vô vùng to lớn, đó là Quốc hội của nước Việt Nam thống nhất, QH đầu tiên của thời kỳ xây dựng đất nước “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”.
QH khóa V (1975-1976) có 424 đại biểu, được bầu ngày 06/4/1975 trong không khí vui mừng, phấn khởi, đất nước sạch bóng quân xâm lược, nhân dân ta hoàn toàn làm chủ vận mệnh của mình. QH khóa V, bắt đầu nhiệm kỳ giữa lúc nhân dân ta bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên cả nước thống nhất tiến lên CNXH, là QH đầu tiên của thời kỳ xây dựng đất nước “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. QH khóa V thể hiện đầy đủ bản chất là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của khối đại đoàn kết toàn dân mà nòng cốt là liên minh công nông. QH quyết định kế hoạch phát triển kinh tế, văn hóa, động viên nhân dân thi đua xây dựng đất nước, củng cố lực lượng quốc phòng. QH nhất trí phê chuẩn kết quả của Hội nghị hiệp thương chính trị thống nhất Tổ quốc, thể hiện ý chí mạnh mẽ, nguyện vọng thiết tha và sự nhất trí cao của toàn dân tộc về vấn đề thống nhất Tổ quốc trên cơ sở độc lập dân tộc và CNXH. QH quyết định kế hoạch Nhà nước năm 1976 – năm thứ nhất của kế hoạch 5 năm lần thứ hai, mở đầu thời kỳ xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất và XHCN.
Mặc dù là QH ngắn nhất (từ tháng 4/1975 đến tháng 4/1976) do rút ngắn nhiệm kỳ để tiến hành cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội chung của đất nước thống nhất. Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ này, QH đã góp phần quan trọng trong việc thống nhất nước nhà về mặt nhà nước. Tại kỳ họp thứ nhất, QH đã long trọng tuyên bố: “Hơn một trăm năm nay, đây là lần đầu tiên trên Tổ quốc thân yêu của chúng ta không còn bóng một tên xâm lược, dân tộc ta hoàn toàn làm chủ vận mệnh của mình. Từ đây nhân dân ta đời đời sống trong độc lập, tự do và hạnh phúc. Đó là thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và có tính thời đại của dân tộc Việt Nam ta”…
Sau đó, tại kỳ họp thứ hai của QH (vào tháng 12/1975), Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trường Chinh vui mừng báo cáo kết quả của Hội nghị Hiệp thương chính trị thống nhất Tổ quốc. QH đã sôi nổi thảo luận và nhất trí thông qua Nghị quyết phê chuẩn kết quả của Hội nghị Hiệp thương, mở ra thời kỳ phát triển mới của nước Việt Nam thống nhất ./.
Mỹ Tiến