Chỉ là những tia nước phun ra từ béc mà thu hút đông đảo cán bộ kỹ thuật và bà con nông dân đến tham quan học hỏi. Đơn giản vậy, nhưng đây là mô hình tưới nước hợp lý cho cây điều, một giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ để canh tác cây trồng trong điều kiện nắng hạn. Được sự hỗ trợ của Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ, trên diện tích 1 ha vườn điều tại xã Cát Tường huyện Phù Cát, chủ vườn đã lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm cho cây điều bằng béc phun nước và lịch trình tưới nước được xác định trên cơ sở sử dụng chảo bốc thoát hơi nước mini – pan.

Ông Lê Thành Tiến – Thôn Xuân An, xã Cát Tường, huyện Phù Cát cho biết: "Hệ thống nước đó có mini- pan để trời nắng nóng có lượng bốc hơi, trong thời gian 10 ngày, lượng bốc hơi nó 2 phần thì mình phải cung cấp cho cây điều khoảng 25 lít nước / 1m2. Nó tưới cho cây điều giữ được độ ẩm, đồng thời tiết kiệm được lượng nước. Thực hiện cái này thì giảm được 50% lượng nước. Năm nay điều nói chung mất mùa nhưng gia đình tôi áp dụng cái này nên năng suất đạt cao".

TS Hồ Huy Cường – Viện trưởng Viện KHKTNN duyên hải Nam Trung bộ nói về ưu điểm khi ứng dụng giải pháp: "Các giải pháp tưới tiết kiệm đã có rồi nhưng cái khác ở đây là trên nền tảng của các công nghệ tưới tiết kiệm phải kết hợp thêm đó là tưới vào đúng thời điểm cây cần nước nhất".

          Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ cũng đã xây dựng mô hình tưới nước hợp lý cho cây xoài. Công nghệ áp dụng là phương pháp tưới nhỏ giọt trên diện tích khoảng 20 mét vuông xung quanh gốc cây, là vùng tập trung nhiều rễ hoạt động, cũng là vùng ta bón phân cho cây. Năng suất xoài trong mô hình tăng gấp rưỡi so với trước, vì việc tưới nhỏ giọt hàng ngày đảm bảo duy trì độ ẩm ở tầng đất từ trên mặt xuống hết vùng rễ hoạt động, giúp cây sinh trưởng phát triển tốt. Bên cạnh giải pháp tức thời là tưới nước tiết kiệm, Viện còn nghiên cứu và khuyến cáo bà con nông dân trong vùng những giải pháp ứng phó với nắng hạn một cách bền vững. 

Tiến sĩ  Hồ Huy Cường – Viện trưởng Viện KHKTNN duyên hải Nam Trung bộ nói: "Chúng ta cần hướng tới chuyển đổi cơ cấu cây trồng . Nếu chuyển một phần lúa sang đồng cỏ chăn nuôi như vậy giá trị sản xuất sẽ cao hơn".

          Theo hướng đó, Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ vừa nghiên cứu chọn tạo các loại giống cây trồng mới có đặc tính thích nghi với điều kiện nắng hạn thường xuyên xảy ra trong khu vực, vừa xây dựng và chuyển giao cho bà con nông dân các giải pháp canh tác hợp lý như tưới nước tiết kiệm chẳng hạn. Hy vọng, bằng việc ứng dụng khoa học công nghệ ứng phó với nắng hạn, sản xuất nông nghiệp trên đại bàn này vẫn ổn định và phát triển trong thời gian tới./.

Bá Trí- Dũng Luân