Mỗi vùng đất, mỗi cộng đồng trên địa bàn tỉnh Gia Lai đều có những tài nguyên riêng biệt. Từ các sản phẩm nông sản đặc trưng đến những nghề thủ công truyền thống, đồng bào dân tộc thiểu số đã xây dựng các mô hình khởi nghiệp. Từ đó giúp bà con khai thác tối đa tiềm năng và thế mạnh của địa phương để tạo ra cơ hội việc làm, nâng cao thu nhập và thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội tại chính mảnh đất quê hương của mình.
Làng Gri thuộc xã Chư Đang Ya, huyện Chư Păh là một trong những điểm đến hấp dẫn không chỉ bởi vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ mà còn bởi sự kết hợp tuyệt vời giữa văn hóa dân tộc thiểu số bản địa và tiềm năng du lịch. Đây là địa điểm tổ chức Lễ hội Hoa dã quỳ- Núi lửa Chư Đang Ya hàng năm, một sự kiện mang đậm bản sắc văn hóa và thiên nhiên của Gia Lai. Hợp tác xã Dịch vụ và Du lịch Chư Nâm đang hướng đến xây dựng mô hình khởi nghiệp du lịch cộng đồng dựa trên tiềm năng văn hóa và thiên nhiên của địa phương. Theo đó, Hợp tác xã đã cùng với bà con địa phương lưu giữ và phát triển các nghề truyền thống như thổ cẩm, đan lát; các món ăn cơm lam, gà nướng và hoạt động văn hóa như múa hát, lễ hội cồng chiêng, nghi lễ cúng thần linh,….Những nét văn hóa đã tạo nên một không gian đậm đà bản sắc, thu hút du khách đến để trải nghiệm và tìm hiểu.
Anh Pyưi – Phó Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ và Du lịch Chư Nâm, xã Chư Đang Ya, huyện Chư Păh chia sẻ: “Nét đặc trưng của bà con Jrai về trang phục truyền thống, cồng chiêng, các lễ hội mừng lúa mới, mừng năm mới. Tôi rất là phấn khởi, để phát triển du lịch cộng đồng gắn liền với truyền thống của bà con, một phần bà con giữ lại bản sắc văn hóa rất lâu đời, tốt đẹp của cha ông để lại. Từ du lịch cộng đồng mình sẽ phát triển kinh tế của mình.”
Phát huy lợi thế về điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của địa phương, xã Đak Roong, huyện Kbang đang hỗ trợ bà con dân tộc thiểu số triển khai 4 mô hình khởi nghiệp từ những sản phẩm nông nghiệp. Tổng kinh phí hỗ trợ các mô hình là hơn 800 triệu đồng, gồm: Mô hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm Dứa không mắt; Mô hình sản xuất, liên kết trồng, chế biến và tiêu thụ sản phẩm Cà phê rang xay; Mắc ca và Chè dây. Những sản phẩm không chỉ có giá trị kinh tế cao mà còn phục vụ phát triển du lịch, giúp du khách khám phá nét đặc sắc của vùng đất Đak Roong qua các sản phẩm nông sản độc đáo, gắn liền với văn hóa và cảnh quan thiên nhiên địa phương.
Ông Đinh Văn Chá – Phó Chủ tịch UBND xã Đak Roong, huyện Kbang trao đổi: “Định hướng sau này phát triển du lịch cộng đồng. Trên địa bàn xã có thác Kon Lốc 1 và Kon Lốc 2, để đảm bảo cho khách du lịch mua sản phẩm mắc ca, chè dây, dứa không mắt. Xã cũng vận động bà con cung cấp, chế biến số lượng nhiều để đáp ứng cho khách du lịch, trong thời gian đến kêu gọi các đơn vị thu mua, chế biến và quảng cáo.”
Đồng hành cùng bà con dân tộc thiểu số, trong năm 2024 Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ thuộc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Lai đã tư vấn thực hiện 11 mô hình khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh, với tổng kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước gần 1,3 tỷ đồng. Theo đó, Trung tâm tập trung hỗ trợ các nội dung gồm: Nghiên cứu thử nghiệm phát triển sản phẩm; đào tạo nâng cao trình độ công nghệ, kỹ thuật sản xuất tại hiện trường và hỗ trợ thiết kế bao bì, nhãn mác, quảng cáo, xây dựng thương hiệu sản phẩm.
Bà Võ Thị Thùy Ngân – Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Laicho biết: “Việc khởi nghiệp vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn khá mới mẻ đối với đồng bào. Trong quá trình Trung tâm tư vấn thực hiện mô hình khởi nghiệp thì Trung tâm sẽ giúp nâng cao giá trị của nông sản đặc trưng địa phương, thay vì trước đây bà con chỉ tập trung bán nguyên liệu thô cho các công ty. Qua nội dung đó, Trung tâm cũng hỗ trợ bà con trong việc xây dựng nên các sản phẩm chế biến từ nguồn nông sản đặc trưng đó và giúp bà con xây dựng một hồ sơ của sản phẩm đầy đủ tính pháp lý trước khi ra thị trường.”
Các mô hình khởi nghiệp đã mang lại những giá trị thiết thực, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Trong mùa Xuân mới, hy vọng những nỗ lực đó sẽ tiếp tục lan tỏa, góp phần nâng cao đời sống và mang lại sự ấm no, thịnh vượng cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Gia Lai.
Thuý Diện – Viễn Khánh – Hà Đức Thành