Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm và xuất khẩu lao động được Đảng, Nhà nước ta rất quan tâm và xem đây là vấn đề quan trọng nhằm đảm bảo ổn định cuộc sống, tăng thu nhập cho người dân. Theo đó, nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm và xuất khẩu lao động đã được ban hành. Tại huyện Chư Pưh (tỉnh Gia Lai), trong những năm qua, công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm và xuất khẩu lao động đã được các cấp ủy đảng, chính quyền, các ngành từ huyện đến cơ sở quan tâm, chú trọng; giúp người lao động tìm được việc làm ổn định, tăng thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương.
Sau 04 năm đi xuất khẩu lao động tại Ả Rập Xê Út trở về, cuộc sống của gia đình chị Nay H’Len ở thôn Ia Bia, xã Ia Le, huyện Chư Pưh đã ổn định hơn trước đây. Chị H’Len cho biết: Với mức thu nhập 9 triệu đồng mỗi tháng từ công việc giúp việc nhà và được gia đình chủ lo chi phí ăn ở nên toàn bộ tiền lương hàng tháng khi làm việc tại Ả Rập Xê Út chị đều gửi về gia đình ở Việt Nam. Từ số tiền tích góp khi đi xuất khẩu lao động, gia đình chị đã xây được 01 căn nhà kiên cố và mua thêm đất để làm lúa với tổng cộng 200 triệu đồng. Xuất khẩu lao động đã giúp những bà con người DTTS như chị H’Len có việc làm với thu nhập khá và ổn định. Hiện tại chị gái của chị cũng đang đi xuất khẩu lao động tại Ả Rập Xê Út và chị H’Len cũng có dự định sẽ tiếp tục đi xuất khẩu lao động trong thời gian tới.
Chị Nay H’Len – Thôn Ia Bia, xã Ia Le, huyện Chư Pưh chia sẻ: “Lúc đi được 01 năm thì trả nợ ngân hàng, trả nợ xong thì hỏi chị gái là đã trả đủ chưa, nếu đủ rồi thì làm tiếp để làm nhà, mua đất cho con. Sau này cũng đi lại thôi chứ không có ở nhà đâu. Do bữa nay không có người coi mấy đứa nhỏ, khi nào chị gái về thì mình lại đi tiếp nữa.”
Ia Bia là thôn đặc biệt khó khăn của xã Ia Le với 99% số dân là đồng bào DTTS và 80 trong tổng số 125 hộ của thôn là hộ nghèo, hộ cận nghèo. Phát triển kinh tế của bà con chủ yếu là các cây nông nghiệp ngắn ngày như lúa, mỳ, ngô; tuy nhiên điều kiện thổ nhưỡng không thuận lợi nên hiệu quả không cao, vì vậy xuất khẩu lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng là lựa chọn của nhiều lao động trong thôn. Hiện có khoảng 20 lao động ở thôn Ia Bia đang đi xuất khẩu lao động tại một số thị trường như Ả Rập Xê Út, Malaysia… Thu nhập từ việc đi xuất khẩu lao động đã giúp nhiều gia đình trong thôn xây được nhà ở, ổn định cuộc sống.
Ông Siu Khlô – Thôn trưởng thôn Ia Bia, xã Ia Le, huyện Chư Pưh cho biết: “Nói chung các hộ được đi xuất khẩu lao động rồi thì cải thiện được cuộc sống cho gia đình như là nhà cửa, có một số hộ mua được miếng đất, con bò, khoan giếng. Trong làng hiện nay có người đi lại lần 2, có người đi lại lần 3 rồi.”
Xác định tầm quan trọng của công tác xuất khẩu lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài là một trong những giải pháp hiệu quả để giúp người dân giảm nghèo bền vững, những năm qua UBND huyện Chư Pưh, các xã, thị trấn và ngành lao động của huyện đã tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để nhân dân nắm bắt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với công tác xuất khẩu lao động. Hằng năm, phòng LĐ-TB&XH huyện phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Gia Lai và UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện tổ chức các Phiên giao dịch việc làm lưu động nhằm cung cấp các thông tin, chính sách về xuất khẩu lao động, tạo cơ hội cho người lao động tìm kiếm việc làm phù hợp với năng lực và trình độ đào tạo, tay nghề. Đồng thời địa phương cũng đã quan tâm tạo mọi điều kiện để các tổ chức, đơn vị trong và ngoài tỉnh có tư cách pháp nhân, uy tín đến tuyên truyền, tư vấn, tuyển chọn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài đạt hiệu quả, chất lượng. Chỉ tính trong giai đoạn 2021-2024, trên địa bàn huyện Chư Pưh đã có 141 người đi xuất khẩu lao động làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng tại các thị trường: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Ả Rập Xê Út, Malaysia.
Ông Lê Thành Trung – Quyền Chủ tịch UBND xã Ia Le, huyện Chư Pưh trao đổi: “Chúng tôi phối hợp với công ty rồi chỉ đạo cán bộ chuyên môn cũng như phối hợp với mặt trận, các đoàn thể xuống tận thôn/làng để tuyên truyền, vận động. Qua một thời gian tuyên truyền vận động thì thấy người dân, mà đa số là các làng đồng bào DTTS thì đi xuất khẩu lao động. Thì thấy qua công tác xuất khẩu lao động mang lại hiệu quả rất là tốt. Thời gian tới chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh công tác xuất khẩu lao động này và tiếp tục vận động các hộ dân có nguồn lực lao động tiếp tục đi xuất khẩu để mang về kinh tế cho người dân.”
Ông Nguyễn Như Trường – Phó Trưởng phòng LĐ-TB&XH huyện Chư Pưh cho biết: “Chúng tôi đã kết hợp với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, với các doanh nghiệp có chức năng đưa người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài sẵn sàng kết nối với hệ thống chính trị của các thôn, các tổ tư vấn, hàng tháng sẽ gửi những danh mục nghề nghiệp để người lao động trên cơ sở đó nắm được và nếu có nhu cầu lựa chọn, cảm thấy phù hợp, thích hợp đối với ngành nghề gì thì đăng ký. Thì chúng tôi sẵn sàng kết nối, giới thiệu cho người lao động.”
Huyện Chư Pưh có 09 xã, thị trấn với 74 thôn, làng (trong đó 01 xã vùng III, 01 xã vùng II và 11 thôn, làng đặc biệt khó khăn thuộc xã vùng I, vùng II); hơn 55% dân số là đồng bào DTTS. Số người trong độ tuổi lao động trên địa bàn huyện là hơn 47.700 người; trong đó lao động qua đào tạo hơn 31.650 người (chiếm tỷ lệ hơn 66,3% tổng số lao động của huyện); lao động có bằng cấp, chứng chỉ là 9.410 người (chiếm tỷ lệ hơn 19,7%). Xác định việc làm là yếu tố giúp người dân tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững; cùng với công tác xuất khẩu lao động, công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm trong nước cho lao động tại địa phương cũng được huyện đẩy mạnh thực hiện. Kết quả từ năm 2021 đến nay, Phòng LĐ-TB&XH huyện Chư Pưh phối hợp với Trường Cao đẳng Gia Lai và UBND các xã, thị trấn trong huyện mở được 22 lớp đào tạo nghề cho 538 học viên với tổng kinh phí thực hiện hơn 1,2 tỷ đồng. Qua từng năm, số lượng lao động tham gia đăng ký học nghề ở các trình độ khác nhau tăng lên, người lao động đã nhận thức một cách tích cực về việc tham gia học nghề để bản thân có việc làm ổn định; qua đó góp phần nâng tỷ lệ lao động trên địa bàn huyện được đào tạo nghề, từng bước thực hiện đạt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Và thực tế nhiều lao động tại địa phương sau khi học các lớp đào tạo nghề đã có thể tự tạo việc làm cho bản thân cũng như tìm kiếm được việc làm phù hợp, tăng thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Anh Rmah Bí – Thôn Tung Đao, xã Ia Dreng, huyện Chư Pưh nói: “Học xong thì dễ tìm việc hơn do biết xây, người ta nhận. Ví dụ người ta làm một ngày 200 ngàn, mình được 300 ngàn một ngày. Mình học xây rồi thì nó dễ hơn.”
Anh Kpuih Sô – Thôn Tung Đao, xã Ia Dreng, huyện Chư Pưh bày tỏ: “Mai mốt ra nghề rồi có chỗ nào có việc thì mình chắc chắc sẽ xin đi làm kiếm tiền, tại vì nhà cũng khó khăn.”
Với mục tiêu đào tạo nghề cho lao động nông thôn, lao động người DTTS, lao động thuộc hộ nghèo và hộ cận nghèo để góp phần giải quyết bài toán việc làm ở nông thôn; thông qua chính sách hỗ trợ đào tạo nghề, việc làm thuộc các Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, ngoài các lớp nghề phi nông nghiệp thì nhiều lớp nghề nông nghiệp như: Trồng và chăm sóc cây cà phê, nuôi và phòng trị bệnh cho trâu, bò… đã được triển khai, giúp người dân tiếp thu những tiến bộ khoa học, kỹ thuật, từ đó áp dụng trong thực tế sản xuất ở gia đình để phát triển kinh tế, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, từng bước vươn lên thoát nghèo.
Ông Phan Minh Hà – Giảng viên Trường Cao đẳng Gia Lai cho biết: “Thấy qua quá trình học thì học viên cũng học và làm được theo các nội dung trong chương trình đào tạo đưa ra. Ví dụ như ủ cỏ, ủ rơm u rê rồi điều trị một số bệnh đơn giản trên bò như là tiêm vắc xin, tiêm một số thuốc phòng bệnh ký sinh trùng hoặc là những bệnh thông thường.”
Anh Rơ Lan Bích – Thôn Tung Mo A, xã Ia Dreng, huyện Chư Pưh nói: “Nếu bò có bệnh thì mình xử lý tiêm thuốc, xịt khử trùng cho chuồng trại và cho bò theo cách mình học.”
Để ổn định đời sống và sản xuất của người dân, các địa phương của huyện Chư Pưh đã tạo điều kiện để người dân được tiếp cận với các nguồn vốn vay ưu đãi trong giải quyết việc làm; trong đó có nguồn vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội. Sử dụng hiệu quả các nguồn vốn vay này, nhiều mô hình sản xuất của người dân trên địa bàn huyện đã từng bước mở rộng về quy mô và chất lượng, mang lại hiệu quả kinh tế cao, giải quyết vấn đề việc làm và tăng thu nhập cho người lao động, thúc đẩy phát triển sản xuất, bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn. Theo thống kê, trong tổng số 5.815 lao động trên địa bàn huyện Chư Pưh được giải quyết việc làm trong giai đoạn 2021-2024 thì có 3.846 lao động được giải quyết việc làm thông qua các nguồn vốn vay ưu đãi.
Anh Ksor Bới – Thôn Tung Mo A, xã Ia Dreng, huyện Chư Pưh chia sẻ: “Mình vay được 20 triệu đồng mua phân, thuốc và mua cây cà phê giống để trồng lại. Trả được mười mấy triệu rồi, còn 9 triệu. Năm nay thu hoạch cà nữa là mình trả đủ.”
Cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm, huyện Chư Pưh sẽ tiếp tục tập trung triển khai công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm và xuất khẩu lao động cho lao động tại địa phương; góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của huyện.
Ông Nguyễn Như Trường – Phó Trưởng phòng LĐ-TB&XH huyện Chư Pưh trao đổi: “Trong giai đoạn 2020-2025 này, kết hợp với các chương trình, các nguồn vốn Chương trình MTQG thì chúng tôi đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền và đặc biệt trong năm 2025, chúng tôi sẽ tham mưu UBND huyện thành lập những tổ tư vấn việc làm họp tại các thôn/làng hàng tháng cũng như hàng quý để tư vấn cho người lao động trong độ tuổi có nhu cầu giải quyết việc làm, không những việc làm trong nước mà vươn xa hơn nữa là công tác xuất khẩu lao động.”
Tập trung đẩy mạnh, nâng cao chất lượng công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm và xuất khẩu lao động theo hướng đi vào chiều sâu, thực chất là nhiệm vụ hết sức quan trọng, không những trước mắt mà còn cả về lâu dài, được huyện Chư Pưh xác định là vấn đề then chốt để giải quyết bài toán việc làm, giảm nghèo bền vững ở địa phương trong những năm tới.
Mỹ Tiến – Duy Linh