Rồi vừa mới đây, trong vụ em bé Sơn La tử vong sau khi tiêm vaccine, chưa biết chết vì gì, nhưng người ta cũng đã kịp kết luận đã tiêm vaccine đúng quy trình. Trước đó, trong vụ Hướng Hóa, sở y tế khẳng định bác sĩ đã làm đúng quy trình.

Xa hơn chút, công an xã một tỉnh miền Trung giải thích đã triệu tập đúng quy trình một cậu bé nghi phạm trộm cắp 15 tuổi, khiến cậu sau đó tự tử vì oan ức cũng là “đúng quy trình”.

Tài thật. Giờ đây người ta chỉ việc lạnh lùng giả nhời bằng mấy chữ “Đúng quy trình”, như một quy trình cho màu nhiệm để giải thích cho hai chữ “trách nhiệm”.

Nhưng lời giải thích “Đúng quy trình” đó đã, đang và sẽ không bao giờ có tác dụng giải tỏa những bức xúc xã hội. Bởi sau lời giải thích “đúng quy trình”, không chỉ là ngay lập tức những câu hỏi nảy sinh. Rằng vì sao đúng quy trình mà ma túy vẫn đằng vân giá vũ. Vì sao đúng quy trình mà trẻ em vẫn tử vong, người dân vẫn chết đuối! Bởi sau lời giải thích đúng quy trình đó, niềm tin ít nhiều vơi hụt, khi “đúng quy trình”, là không kỷ luật ai cả, là không ai chịu trách nhiệm cả. Và chính vì lẽ đó, câu chuyện tai ương lại tiếp tục xảy ra, để lại được giải thích đúng quy trình.

Sau khi các thủy điện khẳng định đã xả lũ đúng quy trình, dân gian tự trào rằng hóa ra những nạn nhân của lũ kép đã chết không đúng quy trình. Còn đòi hỏi công bằng ư? Xin mời kiện ông giời, khi chẳng phải có vị tiến sĩ đã giải thích về những trận lũ kép rằng: “Lũ là lũ giời… Nếu không có hệ thống thủy điện nhỏ thì trận lũ vừa qua vẫn xảy ra và thiệt hại cũng như vậy thôi”.

Sau mấy chữ “đúng quy trình” của hàng loạt các vụ việc nói trên, có lẽ, họ sẽ phải giở Tắt đèn để quy trách nhiệm cho Ngô Tất Tố. Gì nhỉ, nhà văn đã để cho Nghị Quế, mở to mắt và dương dương tự đắc với một phát ngôn có giá trị thời sự đến tận bây giờ: “Đồng hồ tây có bao giờ sai”!