Khi dịch bệnh Covid-19 rình rập nước Mỹ, giới bác sĩ và dịch tễ học đã cố gắng dự đoán tình hình sẽ diễn biến tồi tệ như thế nào. Và giờ đây Mỹ đã có hơn 68.000 ca nhiễm SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19 và con số này vẫn không ngừng tăng. Phí tổn mà các cá nhân và cả xã hội hứng chịu lớn đến mức gây sốc.

Thủ tướng Đức Merkel. Ảnh: Getty.

Chỉ số tử vong

Tuy nhiên con số người chết mới là chỉ số quan trọng nhất để xác định mức độ tàn khốc của đại dịch truyền nhiễm này. Trên thế giới đã có khoảng 21.000 người chết do Covid-19, chiếm khoảng 4,5% tổng số ca nhiễm bệnh. Vẫn còn có thêm nhiều ca tử vong nữa, mỗi một trường hợp bệnh nhân qua đời là một câu chuyện đau lòng.

Cho tới nay, có hơn 10 quốc gia đã chẩn đoán được hơn 9.000 ca mắc, và trong số này, có 3 nước là Hàn Quốc, Thụy Sĩ, và Đức là có tỷ lệ tử vong thấp hơn các nước còn lại.

Đối với Hàn Quốc, các ca bệnh phần nhiều xảy ra ở đối tượng bệnh nhân trẻ hơn, còn thông tin về Thụy Sĩ thì vẫn đang hé lộ dần.

Đối với Đức, bệnh Covid-19 đang được chẩn đoán ở những người trung niên tương tự như ở nhiều nước khác.

Đức là một trường hợp đặc biệt ở tâm bão Covid-19 của châu Âu, khi nước này có tới 37.323 ca mắc bệnh nhưng mới chỉ có 206 trường hợp tử vong (tính đến 14h42 ngày 26/3).

Đối tượng mắc bệnh Covid-19 ở Đức cũng tương tự như ở Pháp, Tây Ban Nha, và Mỹ nhưng tỷ lệ tử vong tại Đức chỉ khoảng 0,4%.

Người Đức đã làm chuẩn điều gì đó tạo ra kết quả này?

Các chuyên gia địa phương đã đưa ra một số phân tích lý giải điều này.

Một số cho rằng đây chỉ là tình trạng tạm thời, bởi lẽ Đức cũng như Hàn Quốc đã tích cực xét nghiệm người dân nước họ ngay từ đầu, và do vậy giúp họ phát hiện ra nhiều ca nhiễm virus nhưng chỉ là ở thể nhẹ, và do đó pha loãng tỷ lệ tử vong.

Giới chức Đức đang lo ngại trong vài tuần tới, làn sóng những người ốm nặng vì virus SARS-CoV-2 sẽ xuất hiện nốt ở Đức, kéo theo tỷ lệ tử vong tăng cao.

Có thể có một số cách giải thích khác nữa. Liên quan đến việc lây nhiễm, có 4 câu hỏi cơ bản sau về sự khác biệt lớn trong tỷ lệ tử vong:

1- Liệu có sự khác biệt về virus? Không. Hiện chưa có bằng chứng cho thấy virus này đang biến chủng ở Mỹ để trở thành một loại mạnh hơn ở Đức.

2- Liệu một nước có chẩn đoán virus sớm hơn nước khác? Có. Điều này có thể làm sai lệch các kết quả của Đức và Hàn Quốc thông qua việc nhận diện được những người không bộc lộ triệu chứng hoặc chỉ bộc lộ triệu chứng nhẹ không cần chăm sóc y tế. Nếu có tỷ lệ nhập viện theo quốc gia (hiện chưa có) thì sẽ giúp làm rõ vai trò của xét nghiệm hàng loạt đối với tỷ lệ sống sót.

3- Liệu các bệnh nhân nhiễm bệnh ở nơi này khác với nơi kia? Có. Hàn Quốc có các tỷ lệ lớn bệnh nhân Covid-19 trẻ tuổi, còn ở Italy các bệnh nhân phần nhiều là cao tuổi. Đối với Iran là nước cũng có nhiều bệnh nhân Covid-19 tử vong, vừa chưa rõ thông tin về độ tuổi của bệnh nhân.

4- Liệu hệ thống y tế nơi này có khác với nơi kia? Tất nhiên có. Các sự khác biệt về hệ thống y tế ở cấp quốc gia là khó kiểm tra.

Các thông số này được sử dụng trong hệ thống xếp hạng nổi tiểng US News và World Report, và bao gồm các thông tin dễ thu thập như tỷ lệ nhân viên, trình độ học vấn của nhân viên y tế, và số lượng chuyên gia, số lượng giường bệnh, gồm cả những người ở các phòng chăm sóc tích cực.

Điều dưỡng viên tạo nên khác biệt

Các thông số như số lượng bác sĩ và giường bệnh không tạo ra khác biệt lớn. Chính các điều dưỡng đóng vai trò quan trọng. Tỷ lệ số điều dưỡng (trước đây còn gọi là y tá) trên mỗi 1.000 dân là điều có ý nghĩa lớn.

Trong 10 nước có số ca Covid-19 nhiều nhất thế giới hiện nay, nước có tỷ lệ điều dưỡng cao nhất cũng có tỷ lệ tử vong do bệnh này là ở mức thấp nhất. Đức có trung bình 13,2 điều dưỡng viên trên 1.000 dân (đây cũng là xu hướng chung của khu vực Bắc Âu), cao hơn nhiều tỷ lệ điều dưỡng viên ở các nước bị Covid-19 nặng.

Số lượng điều dưỡng viên phản ánh một trong hai yếu tố có lợi sau (hoặc cả hai). Thứ nhất, các điều dưỡng (xương sống của bệnh viện và đặc biệt là phòng điều trị tích cực) đóng vai trò thiết yếu trong việc quản lý bệnh nhân và cuối cùng là sự sống còn của bệnh nhân. Thứ hai, bệnh viện hoặc đất nước nào hiểu rõ giá trị của các điều dưỡng viên thì cũng biết cách cung cấp sự chăm sóc y tế hiệu quả và có xu hướng thực hiện nhiều điều chỉnh không đong đếm được để cải thiện dịch vụ y tế.

Nói cách khác, dịch Covid-19 sẽ tiếp tục làm bộc lộ cả các điểm mạnh lẫn các điểm yếu của các hệ thống y tế trên thế giới. Những khác biệt quan sát được hiện nay giữa các hệ thống y tế là gợi ý cho những thay đổi sau này để bảo đảm chăm sóc y tế tốt hơn cho lượng lớn dân cư trên thế giới./.

Theo VOV