Chiều 25/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật. Đến nay, dự thảo Luật gồm 12 Chương với 115 Điều, tăng 4 Điều so với dự thảo Luật do Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 cơ bản đáp ứng được quan điểm, mục tiêu, yêu cầu đặt ra khi sửa đổi Luật…

Nhiều HTX thiếu đất xây trụ sở

Thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), liên quan đến thể chế hóa chính sách phát triển HTX, trong đó có điều khoản dành riêng cho HTX nông nghiệp, Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn ĐBQH Thanh Hóa) cho rằng, nên quy định thêm cơ chế để giúp HTX nông nghiệp tích tụ tập trung đất đai sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, hình thành chuỗi chế biến, phân phối sản phẩm nông nghiệp và hỗ trợ xây dựng sản phẩm OCOP.

Đại biểu Mai Văn Hải cũng đề nghị cần phải quy định rõ hơn về Quỹ phát triển HTX ở Trung ương theo hướng giao cho Liên minh Hợp tác xã Việt Nam quản lý. Đối Quỹ phát triển HTX ở địa phương nên giao cho Liên minh hợp tác xã ở các tỉnh quản lý.

“Riêng hoạt động tín dụng nội bộ hỗ trợ cho các thành viên HTX để phát triển sản xuất, nên quy định rõ nguồn vốn để thực hiện hoạt động tín dụng nội bộ bằng cách có thể sử dụng một phần vốn điều lệ, có thể sử dụng một phần vốn đóng góp của thành viên HTX. Đồng thời bổ sung nguyên tắc hoạt động của Quỹ tín dụng nội bộ để bảo đảm an toàn như nguyên tắc tự nguyện tự, tự chịu trách nhiệm, không vì mục tiêu lợi nhuận hay chỉ cho các thành viên HTX vay”, đại biểu Mai Văn Hải đề xuất.

Nêu ra những khó khăn, vướng mắc về chính sách đất đai trong phát triển HTX nông nghiệp, tại thảo luận, Đại biểu Nguyễn Văn Thi (Đoàn ĐBQH Bắc Giang) cho rằng, một số chính sách cần nghiên cứu bổ sung thêm, trước hết là chính sách về đất đai vì đây cũng là một trong những điểm khó khăn của các HTX hiện nay.

“Đề nghị dự thảo luật bổ sung quy định về tổ hợp tác, HTX, Liên hiệp HTX trong lĩnh vực nông nghiệp được ưu tiên hỗ trợ chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất xây dựng trụ sở làm việc và hạ tầng, đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh, như xây dựng nhà kho, nhà xưởng, cơ sở sản xuất…”, đại biểu Nguyễn Văn Thi đề nghị.

Tổ Hợp tác phải có tư cách pháp nhân

Góp ý dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi) tại phiên thảo luận, Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Đoàn ĐBQH Khánh Hòa) cho biết, theo quy định quốc tế, HTX là một hiệp hội độc lập, gồm các cá nhân tự nguyện cùng hợp lại để đáp ứng nguyện vọng và nhu cầu chung về kinh tế, xã hội và văn hóa thông qua hoạt động kinh doanh dựa trên vốn chủ sở hữu tập thể và quyền lực được thực thi một cách dân chủ…

Do vậy, hợp tác xã cần được hiểu là tổ chức kinh tế và cần làm rõ tính chất kinh tế của DN. Do vậy Đại biểu đề nghị nghiên cứu sửa đổi Khoản 7, Điều 4 gọn hơn theo hướng HTX là tổ chức có tư cách pháp nhân do ít nhất 5 thành viên chính thức tự nguyện thành lập để hợp tác, tương trợ lẫn nhau trong sản xuất kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu về kinh tế của thành viên thực hiện quản trị tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ, góp phần xây dựng cộng đồng xã hội phát triển bền vững.

Đồng tình với quan điểm này, Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Đoàn ĐBQH Hậu Giang) đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc nên có quy định Luật Tổ chức hợp tác có tư cách pháp nhân, vì vậy việc cân nhắc quy định nhằm đảm bảo tính thống nhất trong quản lý nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình hoạt động của Tổ hợp tác.

Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các Đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng thay mặt cơ quan soạn thảo giải trình về vốn góp của các thành viên HTX, liên hiệp HTX. Theo đó, Chính phủ trình Quốc hội theo phương án 1 để bảo đảm quyền tự do, lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân, bảo đảm nguyên tắc mở trong tham gia, rút khỏi HTX như thông lệ quốc tế, tránh tình trạng thành viên góp bằng đất đai, nhà xưởng khi rút ra sẽ ảnh hưởng đến hoạt động và sự tồn tại của cả HTX.

“Để tránh làm sai lệch bản chất mô hình HTX, dự thảo đã quy định về tỷ lệ vốn góp tối đa của các thành viên, các thành viên cũng phải tôn trọng các nguyên tắc, chấp hành những tôn chỉ của HTX. Đối với trường hợp có thể dẫn đến chi phối, thâu tóm HTX, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát để thiết kế thêm điều khoản ngăn chặn trường hợp này”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết./.