Cách đây 60 năm, sau chiến dịch Điện biên phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, Trận chiến  Đăk Pơ của Trung đoàn 96 Liên khu 5, tiêu diệt gọn Binh đoàn cơ động 100 của Thực dân Pháp có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ đối với địa bàn Tây nguyên mà cùng với cả nước góp phần kết thúc cuộc kháng chiến trường kỳ chống Thực dân Pháp của dân tộc Việt Nam. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm chiến thắng Đăk Pơ, Đài PTTH Gia Lai xin trân trọng chuyển đến quý vị và các bạn một số bài viết nhằm tái hiện lịch sử trận chiến thông qua một số nhân chứng là những người trực tiếp tham gia trận đánh ngày 24/6-1954.

Bài:1

Mở màn trận đánh bất ngờ.

         

Ngày 7-5/1954, sau 56 ngày đêm chiến đấu gian khổ và anh dũng, quân và dân ta đã tiêu diệt hoàn toàn tập đoàn cứ điểm Điện biên phủ, bắt tướng Đờ Cátxtơri và toàn bộ Ban tham mưu của địch. Tin chiến thắng Điện biên phủ làm nức lòng nhân dân cả nước và bạn bè năm châu. Tin bại trận ở Điện biên phủ làm cho quân Pháp-Ngụy trên các chiến trường càng hoang mang tột độ. Đến trung tuần tháng 6/1954, do không được tiếp tế chi viện kịp thời lại bị quân và dân Liên khu 5 liên tục công kích nên tình hình quân địch ở An Khê bị dồn vào thế nguy ngập, tinh thần Ngụy quân, Ngụy quyền sa sút.

Bộ tư lệnh mặt trận nhận định: Địch sẽ rút khỏi An khê. Nhiệm vụ tiệu diệt quân địch rút chạy trên đường 19 được giao cho Trung đoàn 96, ngay trong đêm 23/6/1954, kế hoạch đánh địch rút lui được triển khai. 

 

Nhớ về hồi ức ông Thái Diệp  – CCB Trung đoàn 96 Liên khu V kể lại: Quá trình hành quân không biết được tưởng là dời vị trí thôi. Khi đào hầm thì cũng chưa biết để phục kích địch vì nếu biết sẽ làm ảnh hưởng đến tư tưởng. Khó khăn thứ nhất là ăn uống không no, mang đồ thì rất nặng, hành quân phải mang gạo, mang vũ khí theo. Khi ngủ không có Chăn không có màn, lên núi nằm chỉ có một cái bao đắp,  mỗi người chỉ được phát một cái chiếu để nằm. Tối đến cấp dưỡng nấu cơm rồi phát cho mỗi người 2 nắm để giữ mà ăn chứ ban ngày không được nấu cơm, thức ăn chỉ có mắm ruốc và muối ở dưới quê gánh lên. Rừng núi thì phủ kín người đi trước phát và dẫn đường cho mình đi, không có đường mòn vừa đi vừa làm dấu cắm cây. Lúc đó đạn pháo thì mình đem chỉ 3-5 viên thôi. Đồng bào họ cấp đạn cho mình, mình vận động họ và cả địa phương tham gia vận chuyển bằng gùi. Lúc đó 2 bên đường không có xe cộ gì hết chỉ có bọn Pháp thỉnh thoảng nó đi thôi, dân buôn bán thì họ đi các đèo, không có đi theo đường chính.

 

Lực lượng rút lui của địch gồm Binh đoàn ứng chiến cơ động 100, Tiểu đoàn 520 Ngụy, Tiểu đoàn pháo 105 ly cùng một số đơn vị địa phương quân. Về phía ta, Trung đoàn chủ lực 96 mới được thành lập, chỉ có tiểu đoàn bộ binh, Một tiểu đoàn trợ chiến và hai đại đội của Trung đoàn 120 và bộ đội địa phương An Khê, Đăk Bớt và Tân An. So sánh tương quan lực lượng thì lực lượng địch gấp 5 lần lực lượng của ta, nhưng Bộ Tư lệnh Liên khu 5 vẫn hạ quyết tâm “ Kiên quyết đánh tiêu diệt toàn bộ quân địch rút chạy. Trung đoàn trưởng Nguyễn Minh Châu được giao nhiệm vụ chỉ huy toàn bộ trận đánh này.

              

Ông Diệp kể tiếp: Sở dĩ có trận đánh này là mình nắm được tình hình rồi, biết rằng địch sẽ rút khỏi An Khê, vì trước đó Đèo Mang Yang, Đăk Đoa cũng đã đánh rồi. An Khê thì mình cô lập, buộc chúng  phải rút khỏi An Khê. Tình báo mình nắm được, nên mình theo dõi bố trí. Khoảng 8-9h công sự đào xong thì có một máy bay trinh sát đi dọc An Khê lên đây. Đến khoảng 12h xe địch đi ở dưới lên, trinh sát mình báo cáo cụ thể xe đi tới đâu, bao nhiêu người mình nắm rất chắc. 

 

Đúng 12h 30’ ngày 24/6, khi toàn bộ Binh đoàn GM 100 với gần 400 xe quân sự các loại và gần 4000 tên địch trên đường rút lui về Pleiku đã lọt vào trận địa phục kích của ta trên đoạn đường dài 3km từ Katung đến Đăk Pơ. Theo kế hoạch đã vạch sẵn, ta nổ súng, chiếc đi đầu bị cháy, cả đoàn xe khựng lại, quân ta làm chủ thế trận hoàn toàn. Về diễn biến tiếp theo của trận đánh chúng tôi sẽ chuyển đến quý vị và các bạn trong bài phản ánh sau qua lời kể của một số nhân chứng trực tiếp tham gia trận đánh./.

 

Gia Cư-T.Sáng

Lượt xem: 38